Reencontros e nova poes¨ªa

Hai apenas dous meses, o escritor Miguel Anxo Murado (Lugo, 1965) publicaba, en castel¨¢n, La segunda Intifada. Historia de la revuelta palestina, a medio cami?o entre a historia e o xornalismo. Tres anos logo da s¨²a ¨²ltima incursi¨®n na literatura galega, o libro de poemas Lapidario, Murado regresa co volume de relatos O so?o da febre. Atravesados pola "pantasma da febre", os textos empregan estratexias on¨ªricas ou simb¨®licas para tecer "unha galer¨ªa de historias sorprendentes na que a atm¨®sfera cose como un f¨ªo as diferentes narraci¨®ns".

Con Trinta e dous dentes, un dos narradores m¨¢is firmes da paisaxe das letras, Xabier L¨®pez L¨®pez (Bergondo, 1974), ficou finalista do premio Gonzalo Torrente Ballester do ano pasado. Segundo a presentaci¨®n editorial de Galaxia, a novela de L¨®pez L¨®pez rev¨ªstese de "narrativa picaresca e de iniciaci¨®n" pero traza "unha met¨¢fora sobre a minor¨ªa de idade imposta a individuos, culturas e sociedades". Marilar Aleixandre (Madrid, 1947) reaparece nesta mesma secci¨®n Literaria de Galaxia coa terceira edici¨®n d'A compa?¨ªa clandestina de contrapublicidade. Ga?adora do certame ?lvaro Cunqueiro en 1997, a novela de Aleixandre constr¨²e, arredor dunha fraude relacionada co aceite, unha historia de vinganza e reflexi¨®n sobre o real e o imaxinario. Teresa Moure reaparece nas librar¨ªas con Benquerida cat¨¢strofe. Logo da repercusi¨®n acadada por Herba Moura, premio Xerais en 2005, a profesora e escritora monfortina afonda nos procesos de realizaci¨®n das identidades sexuais.

O prol¨ªfico novelista Santiago Jauregu¨ªzar (Bilbao, 1965), que vi?a de tirar A cova das vacas mortas, volve ¨¢ carga con Plastilina nos pulm¨®ns, na renovada colecci¨®n Catavento da editora Tambre. Galegos no Himalaia e a c¨¢mara de fotos de Mallory, o lendario alpinista que faleceu en 1924 cando tentaba chegar ao cimo do Everest, circulan polo libro dun Jaureguizar cadora m¨¢is inclinado a situar a acci¨®n en paraxes in¨¦ditas.

Con Derradeiras conversas co capit¨¢n Kraft, na colecci¨®n Dombate de Galaxia, Oriana M¨¦ndez (Vigo, 1984) publica o seu primeiro libro de poemas. Portador de proxecto est¨¦tico e ideol¨®xico, Derradeiras conversas... s¨²mase a unha serie voces po¨¦ticas femininas que comezan a rachar co etiqueta "poes¨ªa de muller" tal e como se entendeu durante a pasada d¨¦cada. A ese obxectivo parece apuntar a contundencia de Ortigas, o debut en libro de Xiana Arias Rego (A Fonsagrada, 1983). Publicado en Espiral Maior, logo de obter o XIX Premio Nacional de Poes¨ªa Xosemar¨ªa P¨¦rez Parall¨¦, Ortigas arma un discurso onde o persoal ¨¦ pol¨ªtico e a escrita desvela o atroz da vida moderna.

Xos¨¦ Ant¨®n Cascudo (1975) publica igualmente o seu primeiro libro individual, Manual do mis¨¢ntropo. Coeditado por Espiral Maior e a Xunta de Galicia, o libro de Cascudo levou o primeiro premio GzCrea de poes¨ªa convocado pola Direcci¨®n Xeral de Xuventude. O colectivo Isto ¨¦ un poema e hai xente detr¨¢s recolle os versos de Luc¨ªa Aldao, Brais Gonz¨¢lez, Ledicia Costas, Alberte Mom¨¢n e Ver¨®nica Mart¨ªnez Delgado mencionados no mesmo concurso. O clasicismo m¨¦trico e tem¨¢tico de Xos¨¦ Carlos G¨®mez Alfaro (Ribadavia, 1949) aparece tam¨¦n en Espiral Maior, casa onde xa sacara O clamor da eclipse ou Alba plena do al¨¦n, con Mar aberto, un libro que xorde da cat¨¢strofe do Prestige.

Superado o D¨ªa das Letras e o seu excedente de biograf¨ªas, ensaios interpretativos e textos de divulgaci¨®n sobre a figura homenaxeada, Mar¨ªa Mari?o neste caso, o ritmo de publicaci¨®n de non fici¨®n normaliza a s¨²a cadencia. Os agudos estudos do historiador catal¨¢n Josep Fontana (Barcelona, 1931) aparecen, da man da editora Laiovento, en A construci¨®n da identidade e outros traballos de historia. Fontana trata a construci¨®n hist¨®rica das identidades, os problemas da representatividade pol¨ªtica, os fen¨®menos migratorios ou a restauraci¨®n da monarqu¨ªa no Estado espa?ol. Sempre dende unha ¨®ptica progresista -Fontana descr¨¦bese coma "roxo"-, a obra do catal¨¢n ach¨¦gase, con matices, ¨¢s perspectivas cr¨ªticas de autores coma Vicen? Navarro ou Carlos Taibo.

Arte e parte conforma a primeira incursi¨®n no eido ensa¨ªstico en formato libro do narrador Xurxo Borraz¨¢s (Carballo, 1963). Arredor das vicisitudes de se dedicar ¨¢ literatura en Galiza, Borraz¨¢s subtitula o volume Dos patriarcas ¨¢ arte suicida.