Desafiuzar, usura: as palabras intratables

Chegan reptando desde o fondo dos seus tobos, onde a Historia as arrombara. Decret¨¢ramos que pertenc¨ªan ao pasado, por¨¦n aqu¨ª as ve?en, retornadas, campando nos titulares de prensa. Hai dous anos publiquei un relato, baseado en feitos reais, sobre unha muller desafiuzada a mediados do s¨¦culo XIX, no tempo da mocidade de Rosal¨ªa. Un amigo tomoume a requesta: ¡°Houben procurar esa palabra rara no dicionario¡±. Desafiuzar: case 1.400 familias galegas desafiuzadas no que vai de ano. Non ¨¦ unha soa palabra intratable, son 1.400, unha ringleira ¨¢ que non se lle ve fin, un estoupido de xermes malignos infectando a vida galega. A outra cara de desafiuzar ¨¦ usura. O dicionario def¨ªnea como ¡°prestar cartos con xuros desproporcionados¡±. Ou como sin¨®nimo de ¡°ganancia excesiva¡±. Quen son os usureiros? Durante anos fix¨¦ronnos crer que o usureiro era un personaxe literario, o Shylock do Mercador de Venecia, alg¨²ns incluso amables, como o Scrooge de Conto de Nadal, ou o T¨ªo Gilito de Disney. Enganab¨¢monos: os usureiros est¨¢n aqu¨ª, cobraron prezos desorbitados por pisos que agora se negan a aceptar a cambio de condonar a hipoteca. Est¨¢n aqu¨ª, fac¨¦ndose ricos cos xuros da d¨¦beda dos pa¨ªses. Ao contrario de Scrooge, non se van arrepentir na ¨²ltima p¨¢xina do conto. Co?ecemos os nomes dalg¨²ns: recomendo o artigo de Geoffrey Geuens no ¨²ltimo n¨²mero de Le Monde diplomatique: Especulaci¨®n y chantaje con la deuda: Los mercados tienen nombre y apellidos. M¨¢is palabras intratables: hipoteca, especulaci¨®n, chantaxe. Van enguedelladas como cereixas, hai desafiuzamentos porque antes houbo usura e especulaci¨®n.

Xa que logo, se a realidade imp¨®n a presencia ¡ªnas novelas ou na r¨²a¡ª destes mortos viventes, se temos que facer pasar pola nosa lingua desafiuzar e usura, recuperemos contra elas outras palabras que alg¨²ns cr¨ªan perdidas: resistencia, rebeld¨ªa, revoluci¨®n.

Entre os ¨²ltimos libros da escritora Marilar Aleixandre est¨¢ A Cabeza da Medusa? (2008)