A conexi¨®n galega da insurxencia

Pequeno pante¨®n port¨¢til xunta un monllo de elex¨ªas polos fil¨®sofos mortos. A variedade textual abranxe x¨¦neros diversos, da nota necrol¨®xica ¨¢ conferencia para alumnos. Tampouco existe un f¨ªo te¨®rico que una os nomes abordados por Alain Badiou (Rabat, 1937) no seu pen¨²ltimo volume: entre o seu mestre, con quen logo rompeu, Louis Althusser, e Jacques Derrida, o espectro ¨¦ amplo, dis¨ªmil. "Ao considerar hoxe os innumer¨¢beis fil¨®sofos medi¨¢ticos, podo dicir que quero a todos aqueles dos que falo neste libro. Si. Qu¨¦roos a todos", remata Badiou o seu propio limiar.

"El defende a filosof¨ªa pura e vese na obriga de resituala como pensamento cr¨ªtico, iso ¨¦ o que m¨¢is me interesa de Badiou". Fala Francisco Sampedro, tradutor do Pante¨®n e un dos introdutores da obra do franc¨¦s en Galicia. "Recuperou a filosof¨ªa forte", di, "fronte ao que chama sutura, ¨¢ filosof¨ªa con Nietzsche e Heidegger, ¨¢ pol¨ªtica con Stalin ou ¨¢ ciencia co positivismo". Sampedro co?eceu o pensamento de Badiou a finais dos 70 e entrou en contacto epistolar con el anos logo: "Escribira un artigo sobre a s¨²a obra na revista Escrita [daquela ¨®rgano da AELG] e remitinllo; para a mi?a sorpresa, respondeume".

A Trabe de Ouro inaugurou a s¨²a andaina con Alain Badiou entre os seus colaboradores: Da fin da filosof¨ªa e o nihilismo. Non resultar¨ªa a ¨²nica contribuci¨®n do fil¨®sofo -mao¨ªsta a¨ªnda en activo nas fileiras de Organisation Politique- que aparecese en galego antes que en ning¨²n outro idioma. "Foi un pensador proscrito durante anos", explica Sampedro, "pero non tiveron m¨¢is remedio que se render ¨¢ evidencia, tr¨¢tase dun xigante".

Proscrici¨®n ¨¦ a palabra que, casualmente, emprega o outro gran valedor de Badiou no noroeste peninsular. Emilio Ara¨²xo, editor de Amastra-n-gallar e antes de Noitarenga canda Lu¨ªs Martul, recibiu formaci¨®n do autor d'O ser e o acontecemento entre 1973 e 1976. Lembra os tabiques estreitos da Ecole Normale Sup¨¦rieure e o histerismo da aula lindeira, onde impart¨ªa Gilles Deleuze. Daquel Par¨ªs post-68, Ara¨²xo fai memoria e describe os d¨ªas militantes ou a Badiou encabezando unha delegaci¨®n de alumnos pechados no reitorado. Da s¨²a man, en edici¨®n non venal e con traduci¨®n de Lu¨ªs Garc¨ªa Soto, v¨¦n de sa¨ªr Dez teses sobre ¨¦tica.

Pero a audiencia de Alain Badiou, o pensador radical e ocultado, medrou nos ¨²ltimos tempos. Os seus textos s¨® agora chegan ¨¢s librar¨ªas en castel¨¢n (as versi¨®ns espa?olas pertenc¨ªan, sobre todo, ao ¨¢mbito latinoamericano) e fano na face m¨¢is pol¨ªtica do fil¨®sofo. "A Badiou acont¨¦celle como a Arist¨®teles, e d¨ªgoo con todo o peso das palabras", apunta Sampedro, "que realizan unha obra esot¨¦rica, para os fil¨®sofos, e outra exot¨¦rica, para a rep¨²blica".

E, no entanto, o traballo pol¨ªtico de Alain Badiou non se disocia do estritamente filos¨®fico. A categor¨ªa de acontecemento salta dun ao outro. "Ou o reco?ecemento dunha apertura ¨¢ universalidade do outro", engade. Na pol¨ªtica do fil¨®sofo insurxente, ese outro ¨¦ o obreiro inmigrante, e a tarefa que se marca Badiou repensar un "comunismo xen¨¦rico". A pol¨ªtica da emancipaci¨®n na s¨²a etapa n¨²mero catro, a que sucede ¨¢ encetada en 1917 clausurada pola Revoluci¨®n Cultural Proletaria na China de Mao Zedong na d¨¦cada de 70.