A impar¨¢bel forza do c¨®mic galego

Poucas veces na historia do c¨®mic deste pa¨ªs se deu unha concetraci¨®n tan brillante e importante de autores como a que est¨¢ a vivir Galicia nesta primeira d¨¦cada do s¨¦culo XXI. A forza e identidade propia do colectivo que protagonizar¨¢ o vindeiro Sal¨® del C¨°mic de Barcelona como comunidade convidada s¨® ¨¦ compar¨¢bel ¨¢ da xeraci¨®n de autores valencianos que, hai xa case 30 anos, formara a denominada Nueva Escuela Valenciana. Hoxe, o Mediterr¨¢neo deixou lugar ao Atl¨¢ntico como centro de efervescencia creativa da historieta, e os autores galegos son parte fundamental da forte consideraci¨®n que a historieta parece estar a recuperar na sociedade. Un ¨¦xito que non nace dunha afortunada coincidencia, sen¨®n dun continuo e activo labor de implicaci¨®n constante na promoci¨®n e defensa da historieta galega.

Durante moito tempo, falar de c¨®mic en Espa?a ser¨¢ falar de c¨®mic galego

Xa dende finais da d¨¦cada dos anos 80 e comezos da seguinte, artellouse un importante movemento de autores mozos que recoll¨ªa o exemplo de precursores como Miguelanxo Prado, Suso Pe?a, Xaqu¨ªn Mar¨ªn ou Das Pastoras. Colectivos como Frente Comixario, co sempre inquedo Carlos Portela ou Fran Bueno, sentan os alicerces dunha manifestaci¨®n grupal de interese pola historieta que ter¨¢ un pulo definitivo co n¨²cleo de encontro que supuxo a celebraci¨®n das Xornadas de Ourense dende 1994. Ilusi¨®n e actividade incesante que catapultar¨ªa a s¨²a progresi¨®n grazas ao festival Vi?etas desde O Atl¨¢ntico na Coru?a e a revista Golfi?o, fitos fundamentais durante a d¨¦cada dos 90 que mudar¨¢n, sen d¨²bida, no caldo de cultivo perfecto para a aparici¨®n de dous colectivos que aglutinar¨ªan unha xeraci¨®n de autores imprescind¨ªbeis: BD Banda e Polaquia.

Animados por Kiko da Silva, Kike Benlloch ou David Rub¨ªn, souberon fornecer dun lugar com¨²n de formaci¨®n e promoci¨®n a autores mozos, apostando pola necesaria edici¨®n (con d¨²as excepcionais que toman o nome dos seus colectivos) e pola dinamizaci¨®n arredor da historieta, mais sen renunciar ¨¢ colaboraci¨®n dos seus predecesores. Unha decisi¨®n sorprendente que permitiu a convivencia de varias xeraci¨®ns de autores de xeito activo: Miguelanxo Prado, Fran Bueno, Fernando Iglesias, V¨ªctor Rivas, Norberto Fern¨¢ndez ou Carlos Portela x¨²ntanse nas mesmas p¨¢xinas con Kiko da Silva, David Rub¨ªn, Jacobo Fern¨¢ndez, Mart¨ªn Romero, Diego Blanco, Brais Rodr¨ªguez, Alberto Guiti¨¢n, Jano, Miguel Porto, V¨ªctor Rivas, Emma R¨ªos, Manel Cr¨¢neo ou Alberto V¨¢zquez; facendo un r¨¢pido repaso, con seguridade incompleto, a un retrato transxeracional que cimenta unha "argallada galega do c¨®mic" impar¨¢bel. E sempre dende o compromiso coa lingua propia, demostrando que facer c¨®mic en galego non s¨® non impediu que as obras se co?ezan f¨®ra de Galicia, sen¨®n que ademais non foi obst¨¢culo para que recibisen o apoio de prestixiosos premios como os do Sal¨® del C¨°mic de Barcelona. Grupos que contaron, amais, coa sensibilidade das administraci¨®ns, que comprenderon que non se pod¨ªa deixar de lado o impo?ente capital art¨ªstico e humano da historieta galega, apoiando con iniciativas tan interesantes como o protagonismo da historieta dentro do portal culturagalega.org, con ampla informaci¨®n sobre autores, obras e actualidade. Un esteo de fomento e difusi¨®n sociocultural que ficar¨ªa coxo sen a precisa promoci¨®n industrial, vehiculada a trav¨¦s da organizaci¨®n de misi¨®ns ¨¢s principais feiras europeas da banda dese?ada, libro e ilustraci¨®n para dar a co?ecer os autores galegos. Iniciativas coherentes dentro das posibilidades das instituci¨®ns, sorprendentes para aqueles que viven noutras comunidades onde o esquecemento do c¨®mic ¨¦ xa de s¨¦culos, m¨¢is que para funcionaren deben atopar eco nunha industria deprimida (ou deprimente, segundo a perspectiva).

Afortunadamente, ese eco chegou. Tanto dende a industria aut¨®ctona, coa aparici¨®n de editoriais galegas que souberon transformar a ilusi¨®n vocacional dos autores nun pulo de profesionalizaci¨®n, como polo ¨¦xito de autores como Rub¨ªn, R¨ªos ou Cons, que seguiron o cami?o marcado polos Moscoso, Prado, Pe?a ou Das Pastoras para triunfaren en Espa?a e comezaren a se abrir paso nas mecas da historieta: Francia ou Estados Unidos. Sempre sen esquecer a necesidade de defenderen os autores m¨¢is mozos, de aproveitaren o seu ¨¦xito como trampol¨ªn para aqueles que est¨¢n a comezar, demostrando ter ben aprendida a lecci¨®n diaria que Prado ensinou dende o seu infatig¨¢bel labor de defensa da historieta e afianzando a envex¨¢bel identidade de grupo que pos¨²e a historieta galega.

Autores, grupos, obras e feitos que conseguiron que, hoxe e seguro que durante moito tempo, falar de banda dese?ada en Espa?a signifique falar de banda dese?ada galega.

Traduci¨®n de D. S.