Un discurso sobre memoria, ecolox¨ªa e lingua

"Entrar na Academia ser¨ªa interesante a¨ªnda que soamente fose polo exercicio de reflexi¨®n que tiven que facer para o discurso", di Rivas entre a iron¨ªa e a boutade, unha das s¨²as mesturas caracter¨ªsticas (a outra ¨¦ de pesimismo e optimismo). O discurso tit¨²lase A boca da literatura. Memoria, ecolox¨ªa e lingua.

"A memoria non se refire ¨¢ memoria hist¨®rica, sen¨®n a que a literatura ¨¦ mirar, esculcar polo ollo da pechadura da historia e prender un misto na escuridade -tampouco d¨¢ para m¨¢is- para que haxa un pouco de luz. Tam¨¦n est¨¢ a outra memoria, a sensorial que ten que ver coa propia experiencia, e a mi?a est¨¢ moldeada polo pan de broa con sardi?as polo San Xo¨¢n, ou o magosto", explica o futuro acad¨¦mico.

Rivas confesa que dubidou se falar no Paraninfo da Universidade da Coru?a, o lugar onde tomar¨¢ posesi¨®n, de literatura e memoria ou de ecolox¨ªa e creaci¨®n literaria. "A ecolox¨ªa est¨¢ presente en toda a cultura galega. O primeiro texto dirixido ex profeso aos galegos, o De correctione rusticorum de Marti?o Dumiense, en pleno reino suevo, explica que non manda o Demo m¨¢is ca Deus, e que as pedras non falan. E o momento fundacional de Galicia ¨¦ cando falan as pedras arquitectonicamente e florece a lingua, unha fertilizaci¨®n mutua na que o pa¨ªs comeza a cantar. Os cancioneiros dos s¨¦culos XII e XIII son poemas interrogativos nos que o poeta preg¨²ntalle ao mar onde est¨¢ seu amigo, exactamente igual que Pondal se pregunta, na letra do himno, que din os pinos. Manuel Antonio di a chuvia m¨¦tese dentro e comeza a escribir, e logo Amado Carballo contesta que os pi?eiros est¨¢n mortos e o vento anda ¨¢ procura daqueles que o fac¨ªan falar".

As d¨²as opci¨®ns, os dous cami?os, acabaron conflu¨ªndo "porque para min, a memoria ¨¦ a memoria f¨¦rtil, a que ¨¦ un presente recordado, non unha ollada pret¨¦rita ao pasado. E a¨ª falo de como Mnem¨®sine, a deusa da memoria, se encarna en Galicia. Mnem¨®sine ¨¦ a deusa m¨¢is interesante da mitolox¨ªa grega, porque logo de facer o amor nove d¨ªas con Zeus, dela saen nun parto m¨²ltiple todas as musas. A memoria ¨¦ a deusa m¨¢is f¨¦rtil e a nai de todas as divindades das artes, as que foron vivir a car¨®n as fontes. Algo moi relacionado co propio avatar galego da relaci¨®n coa natureza, a tradici¨®n na que as fontes est¨¢n cheas de seres imaxinarios, e son ademais un elemento literario en si. O mesmo que unha meiga ¨¦ unha musa, non un ser repugnante e negativo".