Un vento quente dende o tr¨®pico

M¨¢is que retratista ou int¨¦rprete de acontecementos pol¨ªticos, o eido que m¨¢is a interesa como creadora, a cubana Tania Bruguera ¨¦ unha provocadora de acci¨®ns desde a s¨²a praxe art¨ªsticainserida na denominada arte de conduta. "G¨²stame que pareza sinxelo para que os espectadores sintan que eles mesmos o poden facer e non se asusten, sorprendentemente o que ocorre ¨¦ que cando se po?en fanno cunha disposici¨®n moi activista", explica, horas antes de inaugurar, na sede da Fundaci¨®n Rac en Pontevedra, a mostra A promesa da pol¨ªtica, o resultado perform¨¢tico da s¨²a residencia art¨ªstica. A¨ªnda que as cinco acci¨®ns, inspiradas en informaci¨®ns de prensa (a morte do cubano Orlando Zapata, o roubo do cartel da entrada do campo de concentraci¨®n de Auschwitz, ou o acoso escolar que sofre a filla dos pr¨ªncipes herdeiros de Xap¨®n, entre outras), se desenvolveron onte, a documentaci¨®n dos procesos est¨¢ exposta ao p¨²blico como parte da Bienal de Arte da Deputaci¨®n de Pontevedra, en vigor ata o vindeiro setembro.

"Os tr¨®picos son zonas grandes pero interconectadas", di o comisario

O ourens¨¢n Jorge Perianes evoca a animalizaci¨®n do home

En 'Ida e volta' art¨¦llase un di¨¢logo entre as d¨²as beiras do Atl¨¢ntico

'Migraci¨®ns' afonda no peso do T¨ªo Sam, na realidade do turismo

A Fundaci¨®n Rac e a Facultade de Belas Artes da Universidade de Vigo son d¨²as das entidades colaboradoras coa Bienal pontevedresa, que este mediod¨ªa abre a s¨²a 31? edici¨®n no novo edificio do Museo Provincial, ubicado na cidade, con extensi¨®ns no porto de Vilagarc¨ªa e na sede do organismo provincial en Vigo. A presenza de Bruguera, quen imparte ata o domingo un obradoiro para artistas e p¨²blico xeral no Museo de Arte Contempor¨¢nea de Vigo, ¨¦ unha das m¨¢is reclamadas neste acontecemento cultural dedicado aos pa¨ªses de Centroam¨¦rica e do Caribe baixo a denominaci¨®n global de Ut(r)¨®picos. "Son zonas xeogr¨¢ficas grandes produtoras de cultura e que viven interconectadas", explica o curador Santiago Olmo, quen exerce de comisario de exposici¨®ns nesta edici¨®n. O modelo tem¨¢tico funciona, asemade, como ferramenta de arquivo e resumo, ao que se suman outros artistas peninsulares en di¨¢logo coas pr¨¢cticas art¨ªsticas expostas ou coas realidades das propostas que ve?en do tr¨®pico.

? o caso do ourens¨¢n Jorge Perianes, autor dunhas instalaci¨®ns que, na entrada do museo, amosan unhas inquietantes figuras humanas nun xard¨ªn silvestre que evoca a animalizaci¨®n do home, o contacto coa natureza ou a idea rom¨¢ntica de ru¨ªna. "Non son cad¨¢veres, sen¨®n carcasas", explica o autor, subli?ando a ausencia de rasgos f¨ªsicos (como pel ou cabelos) e de identidade. Igualmente, antes de traspasar a porta principal, o visitante topar¨¢ cun muro, constru¨ªdo con pezas gran¨ªticas engaioladas, que repite, como unha lada¨ªna, "se ningu¨¦n fala, as pedras falar¨¢n", desde uns altofalantes agochados no seu interior. Tr¨¢tase dunha obra asinada pola costarricense Priscilla Monge e o director da Escola de Canteiros de Poio, Henrique Velasco. P¨®rtico significativo para a primeira sala, acolledora da mostra Ida e volta, artellada como un di¨¢logo entre figuras hist¨®ricas das d¨²as beiras do Atl¨¢ntico, como Laxeiro, Wilfredo Lam, Castelao, Maruja Mallo, Emilia Prieto, Eugenio Granell ou Manuel Ferrol, con cl¨¢sicos contempor¨¢neos como Leiro, Carlos Capel¨¢n, Marta P¨¦rez Bravo ou Luis Gonz¨¢lez Palma. Os lenzos dos galegos pertencen ao Museo de Pontevedra. Coa mesma intenci¨®n conversadora, nunha das salas de arqueolox¨ªa, nun dos edificios antigos da mesma instituci¨®n, a Bienal insire as obras de artistas novos como o santiagu¨¦s Olmo Blanco.

O mundo do traballo e a econom¨ªa est¨¢ presentes na exposici¨®n El aguacero, la siesta, el ca?averal, el tabaco, t¨ªtulo tirado dun verso do escritor cubano Virgilio Pi?era. Outra mostra, Migraci¨®ns, comisariada por Rosina Cazali, recolle un feixe de obras que afondan na realidade do turismo, o peso do T¨ªo Sam, os centros de detenci¨®n para emigrantes e as raz¨®ns para fuxir. Neste cap¨ªtulo aparecen as arquitecturas absurdas constru¨ªdas con remesas enviadas polos que marcharon, estrelas da bandeira m¨¢is famosa constru¨ªdas con frituras de millo e un conxunto de instrumentos de calibre coas cores corporativas da empresa de env¨ªos de cartos m¨¢is solicitada nesta parte do mundo.

A perspectiva did¨¢ctica ¨¦ unha veta que percorre todas as salas da Bienal e que queda especialmente recollida a prop¨®sito de Trans-misi¨®ns, unha exposici¨®n de proxectos formativos coordinada polo colectivo de creaci¨®n galego Alg-a, entre os que figura a C¨¢tedra de Arte de Conduta desenvolvida por Bruguera nesta d¨¦cada na Habana, no ronsel das Misi¨®ns Pedag¨®xicas da Segunda Rep¨²blica Espa?ola.