Completada a traduci¨®n de '1Q84', de Murakami

Non foi o primeiro nin ser¨¢ o ¨²ltimo ano en que o nome de Haruki Murakami soe para o premio Nobel de Literatura. Un dos escritores xaponeses m¨¢is exportados, cualificado por certa cr¨ªtica de occidentalizado, tam¨¦n existe en galego. A editorial Galaxia v¨¦n de publicar a terceira e derradeira parte de 1Q84, o peche a un ciclo narrativo de 1.500 p¨¢xinas en que o autor agrupa as obsesi¨®ns do seu traballo como en poucas das s¨²as obras anteriores. "Murakami reflicte os problemas humanos nos pa¨ªses avanzados", sintetiza Mona Imai (Toquio, 1976), con Gabriel ?lvarez Mart¨ªnez tradutora de 1Q84. A familia, a sexualidade, a soidade nas metr¨®poles contempor¨¢neas, a desorientaci¨®n existencial ou o medo son alg¨²ns dos eixos sobre os que xira a escrita de Murakami.

Antes, e da man da mesma editora, Imai pasara ao galego Tras do solpor (2008) e Do que estou a falar cando falo de correr (2009). "Eu estaba afeita ¨¢ literatura cl¨¢sica; cando empecei con Tras do solpor xusto acaba de traducir a Kawabata [A casa das belas adormentadas, en Rinoceronte] e cambia moito". Os longos anos que o escritor residiu en occidente e a s¨²a, en palabras de Imai, "apertura" ¨¢s artes occidentais, "inclu¨ªdas as cl¨¢sicas", afastan a Murakami de folclorismos orientalizantes. "A proxecci¨®n das s¨²as ideas ¨¦ universal", exp¨®n a tradutora, "porque trata os problemas de sempre da humanidade e intenta comprendelos". Nas demoradas descrici¨®ns da vestimenta, a comida ou as escenas sexuais de 1Q84 achou Imai os principais retos do seu labor.

"Abondo occidental"

Mona Imai xa verqueu ao galego libros de Banana Yoshimoto -Kitchen (Rinoceronte, 2009)- ou Tanizaki -Eloxio da sombra (Rinoceronte, 2010). A piques de aparecer, co mesmo selo editorial, at¨®pase un pequeno "e curioso" ensaio do cineasta Takeshi Kitano. "A traduci¨®n do xapon¨¦s ao galego non ¨¦ simult¨¢nea", explica unha miga cansa de responder unha vez e outra ¨¢ mesma cuesti¨®n, "porque en xapon¨¦s o verbo vai sempre ao final e hai que ler os par¨¢grafos at¨¦ a fin antes de traducir".

Mais, f¨®ra dos matices t¨¦cnicos, a tradutora salienta as dificultades de trasladar a diferenza cultural. "Malia a que Murakami ¨¦ abondo occidental", engade, " e ¨¢s veces mesmo ti?a a impresi¨®n de estar a traducir unha novela que xa estaba traducida".