?nxel de la Cruz, enfeitando personaxes

O coru?¨¦s ?ngel de la Cruz deu os seus primeiros pasos no eido cinematogr¨¢fico sen imaxinar que un d¨ªa ser¨ªa guionista ou director. ¡°Traballaba de enxe?eiro e non me ¨ªa mal, pero un d¨ªa Jes¨²s Vecino encargoume un story-board para a s¨²a produtora. D¨¦ronlles a subvenci¨®n e seguiron contando comigo. Incorporeime como axudante de decoraci¨®n a Tirano Banderase decateime que era do que me gustar¨ªa vivir¡±.

Como parte do departamento de decoraci¨®n traballou en varias curtas</CF>. De la Cruz aproveitou un momento ¨¢lxido en Galicia para as propostas de pequeno formato. O realizador subli?a que hoxe a situaci¨®n resulta m¨¢is complexa para un cineasta novel: ¡°? moito m¨¢is dif¨ªcil sa¨ªr adiante¡±. O seu primeiro traballo detr¨¢s das c¨¢maras foi Sitcom show, ao que seguir¨ªa Paranoia Dixital. Como guionista asistiu a cursos de Juan Antonio Porto e Jaime Ch¨¢varri e leu unha manchea de libros te¨®ricos. ¡°Naquela ¨¦poca sa¨ªronme bastantes traballos de v¨ªdeo industrial e corporativo. Axudoume a curtirme¡±. A s¨²a terceira curtametraxe foi A¨ªnda m¨¢is dif¨ªcil, que cont¨¦n un plano secuencia de dous minutos no que participaban 75 extras vestidos de ¨¦poca. ¡°Foi unha toler¨ªa e a¨ª comprend¨ªn o estresante que ¨¦ dirixir. Ti?amos cinco d¨ªas para rodar e ao terceiro ingresei no hospital por gastroenterite¡±. A¨ªnda m¨¢is dif¨ªcil logrou oito Mestre Mateo.

O seu seguinte paso levouno ao despacho como xerente da Asociaci¨®n Galega de Produtoras Independentes (Agapi). Al¨ª tivo o primeiro contacto profesional con Manolo G¨®mez, responsable de Dygra, quen lle ofertou realizar gui¨®ns para cdrom interactivo. ¡°Logo comezaron o xogo Bicho, que tivo bastante ¨¦xito, significa o punto de partida para proxectos maiores¡±, lembra. O reto ¨ªa ser de gran altura: unha pel¨ªcula de animaci¨®n. A casualidade quixo que De la Cruz estivese adaptando O Bosque Animado: ¡°Nunca antes fixera un gui¨®n dunha longa¡±. A historia de Wenceslao Fern¨¢ndez Fl¨®rez serviu para unha produci¨®n xa nos anais do cine europeo como primeiro filme animado 3D. ¡°A verdade ¨¦ que non sabiamos onde nos metiamos. A ignorancia ¨¦ atrevida¡±.

¡°O responsable de Buenavista deunos un gran consello cando nos quitou da cabeza a idea de agradar ao mesmo tempo a un p¨²blico infantil e ao preadolescente. D¨ªxonos que os cativos entre catro e oito anos eran un p¨²blico seguro, e ademais non ¨ªan s¨®s ao cine¡±. A cinta tivo boa acollida na billeteira, moi bos n¨²meros no mercado do vhs e o dvd, e vendas internacionais nada desprezables. ¡°Nun primeiro momento s¨® ¨ªa ser guionista, pero ao non atopar un director, Manolo G¨®mez prop¨²xome que fixeramos xuntos esa funci¨®n e que logo me producir¨ªa un filme con actores que eu quer¨ªa facer¡±. O filme que ga?ou dous Goyas. O so?o dunha noite de San Xo¨¢n foi o seu seguinte filme, Goya ao mellor filme de animaci¨®n. O resultado econ¨®mico foi ben diferente e os n¨²meros non acompa?aron. ¡°Optamos polo p¨²blico preadolescente, quizais m¨¢is complicado de convencer, e a cousa non funcionou¡±.

A¨ªnda quedaba por cumprirse a promesa de Dygra de lle producir Os mortos van ¨¢s pr¨¦sas. ¡°A primeira vez que tentamos ir adiante ti?amos o visto bo de Antena 3, pero nese momento mercouna Planeta e houbo un par¨®n, que coincidiu coa traxedia do Prestige, que fixo inservibles algunhas localizaci¨®ns. No ver¨¢n do 2006, comezaron. Mais, tras cinco d¨ªas de rodaxe, chamou Manolo Gonz¨¢lez. ¡°Non pod¨ªa atopar finalmente o financiamento e debimos parar. Foi o disgusto m¨¢is grande na mi?a vida profesional¡±. Finalmente puido retomarse a rodaxe co 90% do equipo orixinal. As recadaci¨®ns da cinta en Galicia non foron malas, pero lonxe da nosa terra non tivo repercusi¨®n ningunha. ¡°? fundamental ter cartos para a promoci¨®n¡±.

Pero o mundo da animaci¨®n est¨¢ a petar seguido ¨¢ s¨²a porta. De la Cruz v¨¦n de facer historia ao ser un dos guionistas que lograron, por primeira vez, o Goya ao mellor gui¨®n adaptado para unha animaci¨®n con Engurras. ¡°? algo totalmente inesperado cando compites contra Almod¨®var, Bolla¨ªn ou Zambrano¡±. A adaptaci¨®n do c¨®mic de Paco Roca tam¨¦n acadou esa noite o Goya para a mellor animaci¨®n. ¡°? pel¨ªcula incorporamos moito material que quedara f¨®ra da banda dese?ada. Soubemos transmitir ben o tema do alzheimer¡±. Coincidiu que o traballo sobre esa enfermidade ti?a un espello na vida do guionista: ¡°Pouco despois de comezar con este gui¨®n diagnostic¨¢ronlle esa enfermidade ¨¢ mi?a nai e fun vivindo o seu deterioro mentres escrib¨ªa sobre o tema. Foi duro emocionalmente¡±.

Lembro ¨¢ sa¨ªda dunha proxecci¨®n do filme irland¨¦s Despertando a Ned a faciana de satisfacci¨®n do cineasta e o comentario de que ese tipo de filmes era o que el quer¨ªa facer. Vaino tentar outravolta con Tres r¨ªos, o seu proxecto actual.