Arte ¡®low cost¡¯ fronte ¨¢ crise

¡°Expo?er a t¨²a obra ¨¦ moi f¨¢cil. O ¨²nico que tes que facer ¨¦ coller as pezas, metelas no coche e traelas ao noso local¡±. A frase do comisario ?ngel Calvo resume en boa medida o esp¨ªrito que alenta a outros xoves emprendedores do mundo da arte que nos ¨²ltimos tempos puxeron en marcha espazos para que os artistas novos poidan atopar as oportunidades para presentar os seus traballos que non te?en nas galer¨ªas e salas institucionais. O boca a orella ¨¦ a mellor campa?a de publicidade coa que contan lugares coma o Halc¨®n Milenario de Vigo ou o Furancho de Arte Contempor¨¢neo (FAC) de Santiago, que cunha traxectoria moi curta xa deron moito de que falar e programaron exposici¨®ns que despertan interese. Fronte ao desolador panorama de salas baleiras dalg¨²ns centros, estes espazos contan cun apoio e entusiasmo de p¨²blico sorprendentes. E o mellor de todo ¨¦ que conseguen os seus obxectivos cun custe practicamente cero.

O Halc¨®n Milenario, situado no c¨¦ntrico barrio vigu¨¦s de Churruca, foi a primeira destas iniciativas art¨ªsticas que viu a luz. Apareceu a finais de 2010 cando un grupo de artistas que ti?an como ligaz¨®n a Facultade de Belas Artes de Pontevedra xunt¨¢ronse para organizar unha exposici¨®n nas dependencias dun piso que alg¨²ns deles utilizaban como estudio. O t¨ªtulo da mostra, Viej¨®venes valores, xa daba pistas sobre o car¨¢cter l¨²dico da iniciativa. Germ¨¢n Pintos, un dos membros fundadores do colectivo, explica que o ¨¦xito da mostra levoulles a estudar a posibilidade de continuar facendo este tipo de exposici¨®ns no futuro. O obxectivo era o de dar visibilidade aos artistas que non atopan moitas oportunidades noutros lugares. Aos que pasan polo Halc¨®n d¨¢selles toda a liberdade ¡°mentres que non tiren a casa abaixo¡±. En 2011 organizaron un total de catro exposici¨®n e neste ano van a facer tres. Os l¨ªmites m¨¢rcanos os traballos que desenvolven habitualmente. Tres dos membros de tripulaci¨®n do Halc¨®n son mestres e o cuarto traballa coma tatuador.

O Halc¨®n Milenario abriuse cunha mostra titulada ¡®Viej¨®venes valores¡¯

Malia que a iniciativa naceu entre amigos, os criterios que se aplican para elixir as exposici¨®ns que se programan non son aleatorios. Dende a s¨²a apertura recibiron moitas propostas pero as catro persoas que forman o n¨²cleo duro do Halc¨®n son os encargados de seleccionar as m¨¢is interesante. O espazo acolleu dende unha mostra de grafiteiros ata unha exposici¨®n individual do pintor To?o Camu?as, que mesmo viviu un tempo no piso mentres preparaba a exposici¨®n. Agora xa te?en un calendario de actividades para os dous vindeiros anos. Pintos sinala que o proxecto lles permitiu facer o que sempre quixeron e afastarse dos m¨¦todos de funcionamento dos museos e das galer¨ªas. ¡°As galer¨ªas procuran creadores reco?ecidos porque o seu obxectivo ¨¦ vender¡±, engade. Polo momento non desenvolveron ning¨²n proxecto de colaboraci¨®n con outros espazos semellantes coma o FAC de Santiago, a¨ªnda que non est¨¢n pechados a facelo. O director do Museo de Arte Contempor¨¢nea (Marco) de Vigo, I?a?i Mart¨ªnez, visitou as instalaci¨®ns do Halc¨®n e ofreceulles prestar material e axudarlles a atopar financiamento se o precisan.

Nos seus escasos seis meses de vida, o FAC tam¨¦n espertou unha gran expectaci¨®n e moito p¨²blico pasou polas exposici¨®ns que fixeron, malia estar situado nunha parroquia rural afastada do centro de Santiago. A cr¨ªtica Ania Gonz¨¢lez, unha das s¨²as creadoras xunto aos artistas Diego Vites e Olmo Blanco, explica que o proxecto foi realidade grazas a que un dos artistas ti?a unha casa cun galp¨®n que pod¨ªa habilitarse coma espazo expositivo. Deste xeito lograron sacar adiante un proxecto sobre o que xa vi?an falando hai tempo. Un dos principais obxectivos ¨¦ o de darlle unha sa¨ªda a produci¨®n art¨ªstica excedentaria que non atopa lugar para ser exhibida nos espazos convencionais. Malia a s¨²a curta traxectoria, polos espazos do FAC xa pasaron artistas que traballan e expo?en de xeito habitual dentro e f¨®ra de Espa?a. O vindeiro 12 de outubro abrir¨¢n a s¨²a segunda tempada cunha mostra da comisaria Violeta Janeiro, que entrevistou e fotografou a 14 artistas chineses nos seus estudios de Shangai.

¡°Non ¨¦ certo que sen cartos non se poida facer nada¡± d¨ª Ania Gonz¨¢lez

¡°Non ¨¦ certo que sen cartos non se pode facer nada, n¨®s fix¨¦molo¡±, explica Gonz¨¢lez, quen destaca a gran acollida que tivo a s¨²a iniciativa no mundo da arte. Por parte das instituci¨®ns non ocorreu o mesmo, a¨ªnda que recibiron a visita dalg¨²n responsable de salas institucionais, como de novo o director do Marco de Vigo ou o responsable do Auditorio de Galicia, Jos¨¦ V¨ªctor Carou. Gonz¨¢lez apunta que o FAC est¨¢ a facer un labor que lles corresponde a outros xestores e lembra que en lugares coma Madrid, Valencia, Andaluc¨ªa ou Catalu?a non ocorre o mesmo que en Galicia e espazos semellanteas ao FAC te?en conexi¨®n e certo apoio por parte dos centros institucionais.

Outra iniciativa innovadora que est¨¢ a punto de aparecer en Lal¨ªn ¨¦ o proxecto Di¨¢logos improbables, que consiste na apertura dunha sala de exposici¨®ns onde haber¨¢ seis mostras ao ano. En cada unha delas participar¨¢n dous artistas que non te?en nada que ver entre eles, case sempre un galego e ¨®utro de f¨®ra. ?ngel Calvo, autor do proxecto, explica que as exposici¨®ns s¨® permanecer¨¢n abertas unhas horas. As obras ser¨¢n fotografadas e subidas a unha p¨¢xina web na que tam¨¦n figurar¨¢n textos sobre a exposici¨®n. Cada ano editarase un cat¨¢logo con todas as mostras celebradas. Calvo sinala que a s¨²a xeraci¨®n (ten 28 anos) sempre traballou con orzamentos de crise e iso non lles sup¨®n un gran problema. O ano pasado organizou un evento art¨ªstico en Lal¨ªn (Un disparo de advertencia) que durante unha fin de semana conseguiu levar a arte contempor¨¢nea ¨¢s r¨²as. O custe ascendeu a uns 5.000 euros. Como tam¨¦n sinalaba Ania Gonz¨¢lez, Calvo bota en falta una certa implicaci¨®n dos espazos institucionais con este tipo de iniciativas. ¡°Acabo de chegar da Documenta de Kassel e ves que al¨ª hai un apoio aos centros alternativos que aqu¨ª non temos. Iso ¨¦ o que necesitamos n¨®s¡±, engade.