Lau ipuin 'Neguko zirkua' esplikatzeko
1. Argentinar lotsatia: Liburuko bigarren ipuina da. Seme batek bere aitaren ibilbidea jarraitu behar du Parisen. Zoroa eta alaia, eta semeak ez daki zer pentsatu aitari buruz. Lan bereziak egiten ditu, eta ligeak ere baditu. Baina Julio Cort¨¢zar, gure familiako lehengusu urruna, ezagutzen du. Hau da argentinar lotsatia. Nola lora dezake seme gazte batek aita-amaren harremana? Semeak ez daki aitak kontatzen duenean, egia esaten duen ala ez. Ezintasuna eta lilurari buruzko ipuina.
Ipuin honetan Harkaitz Canok jokoaren arauak jarri ditu. Postmodernitateak erakutsi dituen arauen falta, autoritatearen krisia. Eta batez ere, neguaren esanahia: bakardadea, ezintasuna, jainkorik (aitarik) gabe bizitzea; eta beste negu gorri bat, jaka hutsa besarkatzen denean, amodiorik ez dagoenean bizitzan.
2. Ez da ezer gertatzen: baina bai, horixe gertatzen dela! Pertsonaia "bere amarekin akordatu da", eta ipuinak Harkaitz Canok kontatzeko erabili izan duen maisutasuna erakusten du. Eta errealitatea ezin bada ezagutu, hobe ezer ez ulertu. Idazleak narrazioaren legeekin jolasten du hemen. Zatiarekin. Errealitateak ez du osotasunik ezagutzen, dena da kontatzeko gai. Narrazioa ahia bezala desegiten da, eta kontatzeko askorik ez bada ere, kontatzen jarraitu behar dugu, Saizarbitoriak erakutsi bezala, gauzak gertatu egiten baitira azkenean.
3. Ez zaie errazegi jarri behar. Irakurleari ez zaio errazegi jarri behar. Bere lana eskatu behar du egileak. Harkaitz Canok asko maite du Ipar Ameriketan egiten den narrazio modua: isiltasunak betetzen du, tiro baten antzera, eszenatokia. Bukaera zabalik utzia dago, eta eguneroko arruntasuna une larri batekin koktelean sartu. Eta drama sortu. Ipuin dramatikoena da hau.
4. Aulkien historiako une estelarrak. Irakurleak, liburuaren eta artikuluaren irakurleak errealitatearekin lotura nahi badu, hona ipuin aproposa. Aulki desberdinen bidez Mendebaldeko historia latza erakutsi du egileak Dorre Bikoitzen aurkako atentatuan bukatuz. Mikro-ipuinez osaturiko ipuin borobila, benetan.
Beste ipuin askok zirrara berezia egin didate, eta hemen aipatutakoak bezain onak dira, edo, beste norbaiten iritzian, hobeak. Liburu aipagarria, idazlearen eta euskal ipuingintzaren pauso handia.
Tu suscripci¨®n se est¨¢ usando en otro dispositivo
?Quieres a?adir otro usuario a tu suscripci¨®n?
Si contin¨²as leyendo en este dispositivo, no se podr¨¢ leer en el otro.
FlechaTu suscripci¨®n se est¨¢ usando en otro dispositivo y solo puedes acceder a EL PA?S desde un dispositivo a la vez.
Si quieres compartir tu cuenta, cambia tu suscripci¨®n a la modalidad Premium, as¨ª podr¨¢s a?adir otro usuario. Cada uno acceder¨¢ con su propia cuenta de email, lo que os permitir¨¢ personalizar vuestra experiencia en EL PA?S.
En el caso de no saber qui¨¦n est¨¢ usando tu cuenta, te recomendamos cambiar tu contrase?a aqu¨ª.
Si decides continuar compartiendo tu cuenta, este mensaje se mostrar¨¢ en tu dispositivo y en el de la otra persona que est¨¢ usando tu cuenta de forma indefinida, afectando a tu experiencia de lectura. Puedes consultar aqu¨ª los t¨¦rminos y condiciones de la suscripci¨®n digital.
