Os escritores recollen verbas "en perigo de extinci¨®n"

"Hai tres anos, nun inverno moi cru, baixaba pola Praza Maior, en Lugo, cunha n¨¦boa mesta", relata o escritor Isidro Novo, "e ao mesmo tempo, cunha intensa xeada. Ca¨ªa ese orballo fino, pero ¨ªa tanto fr¨ªo que se conxelaba antes de tocar o chan. Pois non era que nevase n¨¦boa, sen¨®n que cencellaba". O verbo cencellar, que lle foi revelado a Novo polo escritor de Castro Caldelas Xerado M¨¦ndez, a¨ªnda sobrevive en zonas de Ourense mais non figura nos dicionarios de galego. Se cadra naquel intre comezou a formentar na cabeza de Isidro Novo a idea de Palabras con memoria, unha iniciativa canalizada pola Asociaci¨®n de Escritores en Lingua Galega (AELG) que pretende crear "un banco de palabras en desuso (e polo tanto en perigo de extinci¨®n)".

"A idea fal¨¢mola entre un grupo de socios da AELG hai como cousa dun ano", lembra Isidro Novo, que propuxo e coordina o proxecto, "e no Galeuzca de Lugo retom¨¢molo". O proceso de maduraci¨®n demorou uns meses, at¨¦ definir os obxectivos de Palabras con memoria no "af¨¢n de recuperar palabras e po?elas de novo en vixencia e nos dicionarios". "? que queremos desafiar iso de que a palabra que non sae no dicionario non existe", opina, "mais ¨¦ o dicionario o que debe ser escravo do idioma, non ao rev¨¦s".

Retroalimentaci¨®n

O mecanismo de Palabras con memoria comezou cun env¨ªo aos escritores socios da AELG no que Isidro Novo pide palabras das que exista memoria real. "Tam¨¦n te?en que contribu¨ªr con outras caracter¨ªsticas que poidan traer algo de luz a cada palabra", exp¨®n Novo, "como o lugar onde se emprega ou a orixe, se se sabe". Cada env¨ªo de escritores ¨¦ reenviado aos asociados coa intenci¨®n de "incentivar" o fluxo de termos. "Utilizaremos as palabras que manden como reclamo, para que as xentes da r¨²a, todo o mundo, propo?a as s¨²as".

A¨ªnda que o plan inicial se limita ¨¢ compilaci¨®n de l¨¦xico, os promotores de Palabras con memoria te?en a "idea difusa" de elaborar un "dicionario para escritores". "Na nosa literatura existen verdadeiros mestres na recuperaci¨®n de palabras", afirma Isidro Novo, "como Bieito Iglesias, que ademais da s¨²a funci¨®n propiamente literaria, contrib¨²e a que moitos termos non se perdan". A AELG habilitou para a inciativa o enderezo electr¨®nico palabra.con.memoria@aelg.org.