"A¨ªnda me sinto un 'beatnik"

Emilio Cao (Santiago, 1953) volve ao torreiro da m¨²sica galega a comezos de febreiro, no festival madrile?o de Las Rozas. Dez anos despois de Simbad en Galicia, produce certa estra?eza que Cao, encarnaci¨®n durante moito tempo dun folk posible en Galicia -a¨ªnda levou hai un mes o premio Andaina Senlleira do diario La Opini¨®n-, recupere o foco en Madrid, pero o m¨²sico compostel¨¢n non lle d¨¢ importancia. "Foron os primeiros que se interesaron", resume.

Con 16 temas gravados, a¨ªnda sen t¨ªtulos, a sensaci¨®n do m¨²sico santiagu¨¦s ¨¦ "un pouco a do principio". "? un disco aberto, de canci¨®ns... M¨¢is pop". A narrativa segue sendo plural: tanto aparece Foucellas como Mach¨ªn. Tres d¨¦cadas despois de Fonte do Ara?o (1977), porta aberta ao que hoxe adoita estabularse como m¨²sica galega (folk), a sensaci¨®n do principio ¨¦ irrecuperable, pero Cao segue sen marxinar m¨²sicas. ? entrevista chega co Gold de Prince na cabeza. "Levo toda a vida cun p¨¦ no folk e outro no pop e no rock... Unha mestizaxe que aqu¨ª se fai pouqu¨ªsimo". "En Fonte do Ara?o xa hab¨ªa puristas que criticaban que usase guitarras el¨¦ctricas e ecos de repetici¨®n con zanfonas, pero eu nunca pensei se ¨¦ que son m¨²sico folk ou non".

"Hai un exceso de transcendencia na m¨²sica galega, tam¨¦n na posta en escena"

Naquela ¨¦poca tivo que escoller. Decisi¨®ns do diario - "a¨ªnda me sinto un beatnik", di- para protexer a carreira musical. "A carreira ¨¦ a vida, e iso implica desubicarse. Iso de 'pasaron dous anos e non sacaches disco' non ¨¦ para min". O mesmo artista que simultaneaba o baixo el¨¦ctrico en Voces Ceibes coa psicodelia galega de NHU - "chegamos a facer ambient music na carpa das vodas do derradeiro Sha de Ir¨¢n, en Cadaqu¨¦s"- botouse ¨¢ harpa por casualidade e quedou prendado dela. Tras o fundacional Fonte do Ara?o, coa colaboraci¨®n do bret¨®n Alan Stivell, a transcendencia e o celtismo -da harpa- entalaron a imaxe p¨²blica de Cao e obviaron outras posibles lecturas do debut. "Por tocar a harpa hai xente que te relaciona co dru¨ªda de Ast¨¦rix", bromea o m¨²sico, "e a min o que me gusta ¨¦ ter moitas cartas na baralla".

A responsabilidade tam¨¦n era pol¨ªtica. Tanta era, que nos anos 80 apartou da m¨²sica galega o discurso cantado. Cao empezou a manter pousadas h¨¢biles en Copenhage, Gales e Madrid. Faise necesaria a broma: "As palabras med¨ªanse moit¨ªsimo... Ou musicabamos poetas ou a ver que se dic¨ªa...". No actual proceso de dignificaci¨®n, Cao a¨ªnda advirte na m¨²sica galega "un exceso de transcendencia que afecta tam¨¦n ¨¢ posta en escena". D¨ªo doutro xeito: "O cambio pol¨ªtico contentoume moito, pero n¨®s debemos desmarcarnos do poder. Iso non quita que eu acepte ma?¨¢ catro ou cinco concertos da Administraci¨®n, pero non ser¨¢ porque vaia eu buscalos". Para descomprimir ese discurso oficial "non hai que dicir cousas que xa non se deben dicir, porque pola cultura galega estamos todos". A volta que queda ¨¦ "a da irreverencia". A mesma actitude que o fixo protagonista noutros ambientes folk: Yo quiero ser Emilio Cao, tocar el arpa en el Caurel y ser tan guapo como ¨¦l. Cant¨¢bano Siniestro Total a comezos dos 80, e o propio Cao estivo este ver¨¢n en Castrelos, co grupo de Juli¨¢n Hern¨¢ndez, tocando Yo quiero ser Emilio Cao. "Escribiron Cao porque rimaba con demasiao", ri. "Hab¨ªa xente que me dic¨ªa con moito respecto qu¨¦ me parec¨ªa aquilo, pero a min pareceume ben desde un principio".

O que lle preocupa agora non ¨¦ quen lle vai editar o disco. "Co mito do directo como algo sempre rendible, as empresas de management cobren o papel que ti?an antano as discogr¨¢ficas... ? un papel esaxerado, pero est¨¢ as¨ª. Ao mellor debo colgalo na mi?a web, sequera unhas poucas canci¨®ns". Para o tema do directo, na medida do posible, segue buscando espazos singulares. A idea de facer unha xira en espazos de arqueolox¨ªa industrial abandonouna hai pouco. "Chegar ¨¢s Pontes pola noite en coche e atopar esa terrible masa de fume e luces... Ser¨ªa un lugar incrible para un concerto".