"Temos que chegar a m¨¢is poboaci¨®n"

O director do Centro Galego de Arte Contempor¨¢nea (CGAC), Manuel Olveira (Porto do Son, 1964), afronta con optimismo o seu cuarto ano ao fronte da instituci¨®n. Durante o seu mandato, o CGAC mudou a s¨²a cara e pasou a se centrar nas tarefas de produci¨®n e investigaci¨®n e preocupouse menos polas cifras de visitantes ou por presentar mostras espectaculares. O fortalecemento da colecci¨®n do CGAC foi outro dos obxectivos de Olveira. A finais deste ano celebrarase en S?o Paulo unha gran exposici¨®n coas pezas m¨¢is representativas dos fondos do centro.

Pregunta. Cumpriu tres anos na direcci¨®n do CGAC. Satisfeito do traballo desenvolvido?

Resposta. Tres anos era un tempo necesario para poder debuxar un proxecto, porque traballamos a medio e longo prazo. En 2008 puid¨¦ronse ver as caracter¨ªsticas deste proxecto, sobre todo nas li?as de produci¨®n e investigaci¨®n que est¨¢n dando os seus froitos. Estamos a elaborar moitas publicaci¨®ns e, ademais, traballamos co contexto no que nos atopamos: a paisaxe galega, as cidades, etc. ? momento de avaliar e de ver cal ¨¦ o potencial cara ao futuro.

"Non esquezamos que traballamos nunha cidade de 100.000 habitantes"

"O noso contexto de traballo supera a nosa demarcaci¨®n territorial"

"Algunhas pezas da colecci¨®n valen dez veces m¨¢is que cando se adquiriron"

P. Hai alg¨²n proxecto pendente que vaia po?er en marcha nos vindeiros meses?

R. A xente do mundo da cultura sempre temos m¨¢is proxectos dos que podemos facer. Pero estou moi satisfeito cos que temos sobre a mesa neste momento, porque dan a medida do que somos capaces de levar ¨¢ sociedade. Para este ano mantemos o mesmo orzamento que tivemos en 2008, algo m¨¢is de tres mill¨®n de euros, e a¨ªnda que nos gustar¨ªa ter m¨¢is, estamos satisfeitos. Noutros departamentos houbo recortes.

P. Que actividades colleitaron m¨¢is ¨¦xito en 2008?

R. Cando falamos de rendibilidade cultural e art¨ªstica a palabra ¨¦xito ¨¦ relativa. Pode ser un ¨¦xito que iniciaramos hai tres anos un programa de performances no ver¨¢n coa asistencia de 25 persoas por sesi¨®n. Agora temos entre 85 e 100 persoas. A cantidade non ¨¦ espectacular, pero para n¨®s a calidade do traballo desenvolvido e a creaci¨®n dun p¨²blico para esta actividade ¨¦ importante. En xeral, a programaci¨®n responde ao planificado a finais do ano 2005 e, ademais, ¨¦ axeitada ao presente e con caracter¨ªsticas diferenciais. De todos os xeitos, sempre hai exposici¨®ns que sobresaen especialmente, como foi a colectiva A batalla dos x¨¦neros (2007) ou a dedicada recentemente ¨¢ obra do artista brasileiro Waltercio Caldas.

P. Os museos de arte contempor¨¢nea son considerados elitistas por moitas persoas. Pr¨¢celle a apertura do CGAC ao p¨²blico ou d¨¦bese traballar ese aspecto?

R. Non hai que estar satisfeito nunca e temos que obrigarnos a facer m¨¢is. Pero non hai que esquecer que traballamos nunha cidade que non chega aos 100.000 habitantes, e nun terreo como a arte contempor¨¢nea no que a ditadura franquista significou unha gran par¨¦ntese que outros pa¨ªses non viviron. Non todo o mundo co?ece nin valora a arte contempor¨¢nea. O noso traballo consiste precisamente en que cada vez capas m¨¢is amplas da sociedade co?ezan e valoren a arte contempor¨¢nea. O que pasa ¨¦ que ¨¢s veces se lle pide ¨¢ arte contempor¨¢nea un ¨¦xito inmediato impos¨ªbel no terreo cultural. ?s veces os propios medios de comunicaci¨®n demandan unha espectacularidade que non ¨¦ inherente ¨¢ arte.

P. En Galicia, non se presta demasiada atenci¨®n a artistas que ve?en de f¨®ra e pouca aos propios?

R. Non o creo. A proporci¨®n de artistas locais e for¨¢neos ¨¦ desigual en todas partes, mesmo en lugares con moita tradici¨®n como Par¨ªs. Vivimos nun mundo globalizado e todo circula constantemente. Obviamente temos que traballar coas ra¨ªces locais pero ao mesmo tempo cunha mirada global. Iso non quere dicir que os museos deban deixarse levar polo mainstream ou pola moda. Os museos temos que traballar cun contexto que permita facer entendible unha determinada li?a de programaci¨®n, pero o contexto non ten porque estar vencellado a un territorio. O noso contexto de traballo supera a nosa demarcaci¨®n territorial. Por exemplo, Galicia ten moita conexi¨®n con Latinoam¨¦rica e debemos ter en conta este territorio ¨¢ hora de traballar coa cultura.

P. Na programaci¨®n de 2009 coller¨¢ moito protagonismo a colecci¨®n do CGAC, que se expor¨¢ en varias mostras. Por que?

R. A colecci¨®n do CGAC ¨¦ moi importante, porque somos o museo de todos os galegos e temos que prestar unha atenci¨®n especial tanto ¨¢ adquisici¨®n de pezas coma ¨¢ visibilizaci¨®n e ao estudio das mesmas. Levamos unha li?a continua de exposici¨®ns tem¨¢ticas ou individuais nas que aparecen pezas da colecci¨®n. E tam¨¦n cada ano facemos varias mostras cunha presenza importante da colecci¨®n. At¨¦ o de agora tratabamos de explicar a relaci¨®n da colecci¨®n coa museolox¨ªa do propio centro, pero en 2009 imos facer d¨²as exposici¨®ns cunha perspectiva totalmente diferente. A colecci¨®n ¨¦ patrimonio de todos e, a¨ªnda que non temos previsto vender pezas, algunhas delas multiplicaron por dez o seu valor de mercado dende que o CGAC as adquiriu.

P. A colecci¨®n continuar¨¢ a exhibirse f¨®ra de Galicia?

R. A nosa colecci¨®n ¨¦ unha das m¨¢is importantes da Pen¨ªnsula. Conta cunhas 1.300 pezas e estamos traballando moito para enriquecela. Tam¨¦n queremos amosar as pezas da colecci¨®n no exterior. Nesa li?a, no vindeiro mes de novembro, inauguraremos unha gran mostra no museo MASP de S?o Paulo, en Brasil. Este proxecto demostra a aposta do CGAC pola internacionalizaci¨®n da arte galega, na que tam¨¦n se inscribe a exposici¨®n dedicada a Mar¨ªa Ruido, no museo Carrillo Gil de M¨¦xico DF en febreiro.

P. Da nova programaci¨®n, que outras exposici¨®ns salienta?

R. Salientar¨ªa todas, pero por citar algunhas vai ser moi interesante o proxecto Galicia, anos 70, que se abrir¨¢ a finais deste mes e que non se centrar¨¢ s¨® na arte, sen¨®n que incluir¨¢ apartados dedicados ¨¢ m¨²sica, ¨¢ arquitectura, ao teatro, etc. Pretendemos achegarnos a un momento esencial para enxergar a arte contempor¨¢nea e para enxergar Galicia en conxunto . Esta exposici¨®n responde ao obxectivo de reconstru¨ªr a historia recente da arte contempor¨¢nea galega. Pero ademais tratamos de seguir as novas correntes, e nesa li?a ir¨¢n exposici¨®ns que te?en coma f¨ªo conductor a construci¨®n da subxectividade. Nesta li?a saliento unha mostra coma En todas as partes, unha reconstruci¨®n das representaci¨®ns da feminidade, masculinidade, homosexualidade e outras cuesti¨®ns clave na arte contempor¨¢nea. A problem¨¢tica da subxectividade tam¨¦n est¨¢ presente nas exposici¨®ns dedicadas ¨¢ Escola de Boston e ao artista polaco Artur Zmijewski.