Seis maneiras de atopar unha pol¨ªtica cultural

"O principal reto do PP ser¨¢ definir un programa cultural que, como tal, non existe", sintetiza Dami¨¢n Villala¨ªn, ex asesor de Touri?o en materia cultural e profesor da Escola de Arte Dram¨¢tica de Vigo desde o ano pasado. Cos fontaneiros do PP ¨¢ procura —ata agora en balde— de perf¨ªs amables para o departamento de ?nxela Bugallo, especialistas e creadores sit¨²an no debate alg¨²ns dos temas que deber¨¢ enfrontar o Goberno entrante.

?A Agadic e o audiovisual. A lei est¨¢ aprobada, pero o decreto que ¨ªa configurar a estrutura da Axencia Galega das Industrias Culturais, que substitu¨ªu ao Igaem, non chegou a se desenvolver. "Depender¨¢ do que fagan co audiovisual", resumen fontes do bipartito. Co audiovisual f¨®ra de Agadic —desapareza ou non a axencia—, estar¨ªase volvendo ao vello modelo do Igaem e, quizais, ¨¢ Direcci¨®n Xeral de Audiovisual da ¨¦poca de P¨¦rez Varela. A nova orientaci¨®n das axudas en Europa, no cerne do traballo da Axencia Audiovisual, poder¨ªa implementar as promesas do PP en materia de lingua: o idioma propio suma puntos ¨¢ hora de orientar as axudas. En xeral, as industrias culturais —e o audiovisual como sector que as debe capitalizar nun contexto de crise— non ocupan m¨¢is de vinte li?as no programa do PP.

?Internacionalizaci¨®n, premios, s¨ªmbolos. A segunda edici¨®n dos Premios Nacionais da Cultura Galega, que debeu sa¨ªr publicada no DOG o 4 de marzo, depende agora da vontade nacional do PPdeG. Igual c¨¢ creaci¨®n do Instituto Rosal¨ªa de Castro, promesa bipartita de 2005. ? Feira de Bolo?a, a finais de mes, xa non ir¨¢n cargos pol¨ªticos. Como feiras, s¨® se menciona a de La Habana, participaci¨®n —din— que "non se debe repetir". Arturo Casas, profesor de Teor¨ªa Literaria na Universidade de Santiago —e mantedor do blog L¨¢ndoa—, bota man do programa do PP para explicar unha estratexia cultural que pasa, segundo di, "pola rexionalizaci¨®n, a subsidiariedade e a dependencia". "Derivan a proxecci¨®n exterior a unha colaboraci¨®n subordinada ao Instituto Cervantes e, de modo delirante, ¨¢ colaboraci¨®n con entidades hom¨®logas coma o British Institute ou o Goethe". O antrop¨®logo Marcos Lorenzo avisa do risco de volver ao "eventismo". Algo que se fixo tanxible na entrevista de N¨²?ez Feij¨®o coa comisi¨®n executiva do Consello da Cultura, onde —sen pronunciar nunca o termo identidade— o futuro presidente remarcou a importancia dos actos culturais do Xacobeo 2010. "Esa ser¨¢ a s¨²a li?a de traballo", di Casas. "Recibir xente e xestionar a s¨²a diversi¨®n. Perezvarelismo, folclorizaci¨®n, pouco m¨¢is".

?O libro. Manuel Bragado destaca o cambio da modalidade de gratuidade do libro de texto polo sistema do cheque libro, ou a declaraci¨®n de 2010 como Ano da Lectura, como aspectos "positivos" do programa. Entre as ausencias, a "indefinici¨®n" sobre a Lei de Bibliotecas —hai un borrador— e o silencio sobre o Instituto Rosal¨ªa, previsto na Lei do Libro (apoiada polo PPdeG). A cuesti¨®n cardinal paira sobre boa parte do tecido cultural: "Todo vai quedar tinguido pola actitude do PP a respecto da lingua, porque ese ¨¦ o aire que respiramos". O presidente dos editores, Alfonso Garc¨ªa Sanmart¨ªn, ten a "esperanza" de que o "galeguismo" co que se autodefine o PPdeG amoleza "as cousas que se dixeron durante a campa?a".

?A memoria hist¨®rica. Est¨¢ pendente de renovar o convenio plurianual —230.000 euros— do proxecto interuniversitario As v¨ªtimas, os nomes, as voces e os lugares, que hai seis meses presentou o primeiro balanzo da represi¨®n en Galicia durante a guerra. Falta o franquismo. Lourenzo Fern¨¢ndez Prieto, na direcci¨®n do proxecto auspiciado por Cultura en 2006, di ter "confianza", malia ¨¢ co?ecida oposici¨®n do PP ¨¢ Lei da Memoria. A ¨²nica referencia ao tema, por parte do PP, c¨ªnguese ¨¢ Illa de San Sim¨®n: "Desco?¨¦cese o seu uso m¨¢is al¨¢ do puramente pol¨ªtico".

?O patrimonio arqueol¨®xico. Programa mediante, a idea ¨¦ recuperar o sentido dos c¨¦lebres parques tem¨¢ticos da Rede Galega de Patrimonio Arqueol¨®xico, dese?ados en 2001 para potenciar a oferta tur¨ªstica. Patrimonio contaba inaugurar este ano, tras reformalos, os de Campo Lameiro e San Cibrao de L¨¢s. O PP promete "impulsalos", coordin¨¢ndoos a trav¨¦s da Cidade da Cultura, que, "deste xeito, ser¨¢ m¨¢is de Galicia que nunca, porque manter¨¢ conectados os catro parques das catro provincias". Tam¨¦n se menciona a necesidade de reformar a Lei de Patrimonio, aprobada en 1995 de costas ¨¢ comunidade arqueol¨®xica.

?Teatro e danza. "Caer¨¢n cargos, pero as conquistas son s¨®lidas", di o dramaturgo Ra¨²l Dans, en alusi¨®n ao consenso acadado por Cultura na elaboraci¨®n do Plan Galego de Artes Esc¨¦nicas. Outra cousa ¨¦ o que suceda coas unidades de produci¨®n de Agadic, sobre todo o Centro Coreogr¨¢fico, unha das alfaias da xesti¨®n sa¨ªnte. Non hai ningunha referencia ¨¢ escena no programa do PP, onde si se lamenta a "paralizaci¨®n de proxectos coma o Ballet Galego Rei de Viana".