Cinco anos sen o Manuel

Poucos lectores dun suplemento cultural en Galicia precisan a explicaci¨®n que de quen se v¨¦n de cumprir o quinto cabodano ¨¦ de Manuel Mar¨ªa. A vida toda de Manuel Mar¨ªa Fern¨¢ndez Teixeiro, ou a parte significativa desde que naceu en Outeiro de Rei en 1929, ata que morreu 75 anos despois na Coru?a estivo dedicada ¨¢ creaci¨®n literaria continua, ¨¢ pr¨¢ctica da conversa e ¨¢ actividade incesante a prol da cultura galega. Amigos, lectores e seguidores que conquistou en toda esa traxectoria participaron o pasado martes d¨ªa 8, a data do seu pasamento, en actos na s¨²a memoria celebrados nas estaci¨®ns de chegada e partida, Outeiro de Rei e A Coru?a. Hoxe ter¨¢ lugar outro en Vilalba, ao abeiro do Instituto de Estudos Vilalbeses.

"Am¨¢is de poeta social, ¨¦ un gran poeta paisax¨ªstico", di Dolores Vilavedra

O de Outeiro de Rei foi en realidade a recreaci¨®n dunha xornada das que el gustar¨ªa, e nos lugares que amou. Un xantar nunha casa rural ¨¢ beira do r¨ªo Ladra, na que participaron case un cento de persoas, e logo un acto literario nas Penas de Rodas, desde as que se divisa boa parte da Terra Ch¨¢. Dende Avelino Pousa Antelo a David Otero e Marica Campo, ata rapaces dos colexios de Vilalba como David Castro e Alba Naseiro leron al¨ª poemas de Manuel Mar¨ªa. Tam¨¦n no cemiterio vello de Outeiro, onde os seus restos recibiron a ofrenda dunha rosa, houbo lectura da s¨²a obra.

Os actos en Outeiro de Rei remataron no campo de Santa Sabela, "o lugar no que el aseguraba que descubriu o que era a paisaxe, en 1953", di Alfonso Blanco, coordinador da Irmandade Manuel Mar¨ªa da Terra Ch¨¢, a entidade organizadora da xornada. En Santa Sabela, onde xa os asistentes sumaban centos, actuaron A Quenlla e Tino Baz en representaci¨®n dos numerosos m¨²sicos que compuxeron canci¨®ns coas letras de Manuel Mar¨ªa, e tivo lugar o Rito da Navalla. "Unha repetici¨®n do costume dalg¨²ns lugares, no que o amo da casa encetaba ritualmente coa s¨²a navalla o bolo de pan", aclara Blanco. Tam¨¦n incl¨²e a entrega dunha navalla a unha persoa ligada ao escritor homenaxeado, que este ano recibiu o xornalista Xulio Xiz.

Na Coru?a, a homenaxe seguiu as tradici¨®ns locais. Unha velada, titulada Versos para sempre cantar, nun abarrotado Teatro Rosal¨ªa. O acto central foi a estrea da s¨²a obra esc¨¦nica infantil Aventuras e desventuras dunha espi?a de toxo chamada Berenguela, narrada pola actriz Mar¨ªa In¨¦s Cuadrado, e con m¨²sica composta por Nani Garc¨ªa que interpretou o cuarteto Xeri¨®n. A maiores, o actor Santiago Fern¨¢ndez e a poeta Dores Tembr¨¢s recitaron poemas de Manuel Mar¨ªa. "Non foi un acto nost¨¢lxico, sen¨®n de futuro, sobre unha figura que ¨¦ unha referencia e da que o pa¨ªs se pode sentir orgulloso", cualificao Alberte Ansede, secretario da entidade organizadora, a Fundaci¨®n Manuel Mar¨ªa de Estudos Galegos.

Saleta Goi, compa?eira e sombra inseparable do poeta, conf¨¦sase satisfeita e relaxada e despois da tensi¨®n do d¨ªa. "Calquera creador o que quere ¨¦ que se divulguen as s¨²as creaci¨®ns. Sabemos en que pa¨ªs vivimos, e o trato que se d¨¢ ¨¢ xente que o defende, pero como moito a s¨²a obra pode ser silenciada, non menosprezada", asegura. Saleta Goi reco?ece tam¨¦n que "¨¢s veces, a s¨²a faceta de poeta social e comprometido, sendo importante, agacha a dimensi¨®n da s¨²a l¨ªrica". A cr¨ªtica literaria Dolores Vilavedra est¨¢ de acordo coa vi¨²va de Manuel Mar¨ªa. "Calquera que te?a tanta obra

ten nela de todo. A poes¨ªa social est¨¢ sempre viva, na medida que sigue habendo causas pendentes, pero ¨¦ un excelente poeta paisax¨ªstico e os poemarios da s¨²a crise existencial te?en unha intensidade e unha sinceridade abrumadoras. ? certo que fixo poemas de encarga para causas, literatura de circunstancias, pero ten esa figura autorial, de poeta do pobo, da que non estamos precisamente sobrados. Agora fan falta poetas coma el".