'Pressing catch'

Se a un lle rouban a historia, o relato de si, da s¨²a vida, non ¨¦ ningu¨¦n e non ¨¦ nada. Se son os demais quen escriben a historia da t¨²a vida, a t¨²a vida non ¨¦ t¨²a e pert¨¦ncelles. Por iso un debe dicir quen ¨¦ un, un debe ser dono do relato e contar a propia vida. Un ten que ser o narrador. Os narradores da vida dun pa¨ªs son os historiadores. Os escritores escriben relatos coa linguaxe m¨ªtica, relatan verdades a trav¨¦s de quimeras; os historiadores escriben relatos con linguaxe l¨®xica, deben usar datos procedentes de fontes limpas para relatar a historia colectiva. A nosa historiograf¨ªa est¨¢ moi, moito, por detr¨¢s da nosa literatura.

Pensaba nisto en lendo nun cartaz nun muro o anuncio de Pressing catch, que ven sendo unha forma do deporte da loita. E pensaba nisto mesmo tam¨¦n en lendo outro d¨ªa noutro cartaz un anuncio de capoeira. E pensaba a¨ªnda nisto mesmo cando ouv¨ªn na radio dicir "lucha canaria, que viene de la lucha leonesa". Todo son formas da mesma cousa, o pressing catch ¨¦ "cachar presionando" ao oponente dentro dunha ¨¢rea, un deporte que hai en todas as culturas de fondo guerreiro. A mi?a avoa chamaba capoeira a un cesto redondo no que encerraba os piti?os e achegaba logo ao lume do lar para que tivesen a calor que precisaban. Cacheo no dicionario Estraviz en li?a e dime que capoeira ¨¦ unha gaiola ou un sitio para gardar aves; vou ao de Ir indo e este reserva capoeira para unha danza- loita brasileira creada polos escravos e deixa capoeiro para o cesti?o da mi?a avoa Dolores. Con todo, como a forma capoeira tam¨¦n est¨¢ documentada na nosa terra para unha loita dentro dun c¨ªrculo, hai que concluir que a capoeira que agora se pon de moda desde o Brasil ¨¦ unha palabra e unha pr¨¢ctica hist¨®ricamente m¨¢is galegas que a pataca, que veu da Am¨¦rica.

Cousa que tam¨¦n est¨¢ na orixe da lucha canaria, na que se loita con jeito, vocablo que din leon¨¦s, pois estamos no de sempre: na historiograf¨ªa existente, a castelanista, os galegos s¨® existen nas cr¨®nicas dos historiadores ¨¢rabes medievais e, pola contra, son chamados leoneses, asturianos ou cristianos a partir das cr¨®nicas do Tudense e de Xim¨¦nez de Rada. A loita pol¨ªtica entre o centro de poder compostel¨¢n e o toled¨¢n dirimiuse en parte na Historia. A Historia ¨¦ inevit¨¢belmente un instrumento pol¨ªtico. E, como a pol¨ªtica, haina de todo tipo. Esa batalla pol¨ªtica na historiograf¨ªa perdeuna o Reino da Galiza, triunfou a iconograf¨ªa que figura nas estatuas diante do Palacio Real de Madrid: os reis godos. Os suevos seique non existiron e logo un continuo de reis chamados castel¨¢ns a¨ªnda que fosen de orixe galega e falasen galego. Falta por ga?ar a batalla de recuperarmos unha historia menos falsa e m¨ªtica, m¨¢is veraz e na que exista o Reino da Galiza e os galegos. Empezou a dar de vez esa batalla Camilo Nogueira no ano 97 en Grial, con Para unha cr¨ªtica do castelanismo que continuou en O Reino da Galaecia (Edici¨®ns Xerais, 2001). Prec¨ªsanse m¨¢is historiadores que anosen a historia, que a volvan ler coa vista desde aqu¨ª.