Pol¨ªticos, tertulianos, intelectuais e indignados

Ao se?or Conde Roa e ao se?or Bugallo, a Arturo Mas e a Esperanza Aguirre, pol¨ªticos de diferentes partidos que ocasionalmente desfilan no mesmo Partido Conformista do Sambenito, que pregoa a expulsi¨®n da disidencia das prazas, a todos os tertulianos indignados cos Indignados, a todos os intelectuais silenciosos, gustar¨ªame citarlles un anaco dun cl¨¢sico indignado chamado Miguel de Cervantes, autor dunha obra revolucionaria titulada Don Quixote: "A liberdade, Sancho, ¨¦ un dos m¨¢is preciosos dons que os ceos deron aos homes; con ela non poden igualarse os tesouros que garda a terra nin o mar encobre; pola liberdade as¨ª como pola honra p¨®dese e debe aventurar a vida, e, pola contra, o cativerio ¨¦ o maior mal que pode vir aos homes".

O outro silencio curioso sobre as prazas ¨¦ o dos chamados intelectuais. A maior¨ªa non p¨ªan

A liberdade, se?ores, como proclamou o gran Lichtenberg, que magn¨ªfico invento!

E a liberdade existe para exercela, non para que nola administren bispos, relixiosos ou laicos, en pequenas dioceses, digo doses. No estamento expulsatorio contra os Indignados, figuran tam¨¦n alg¨²ns letrados da silveira que invocan a Constituci¨®n. En van. A Constituci¨®n, se se le ben, tam¨¦n est¨¢ indignada. Contempla o dereito ao traballo, ¨¢ vivenda, aos servizos b¨¢sicos, a defensa do p¨²blico, do medio ambiente... E moi en especial protexe os dereitos a manifestarse e expresarse libremente. En que conculcan as "acampadas" dos Indignados os dereitos dos demais? Est¨¢n a ser un modelo de respecto pacifista, un h¨¢bitat de produci¨®n da harmon¨ªa, fronte a mala educaci¨®n e a groser¨ªa que domina a linguaxe pol¨ªtica. E no pa¨ªs dos vertedoiros ilegais, dos escombros en cada recanto, de botell¨®ns de mozos e de adultos afeitos a mexar polas r¨²as, as acampadas, con todos os condicionantes, est¨¢n a ser exemplo de autoorganizaci¨®n. E o que ¨¦ m¨¢is milagroso: conseguiron at¨¦ o de agora eludir a manipulaci¨®n e o sectarismo.

En Se isto ¨¦ un home, o escritor xudeu-italiano Primo Levi relata un episodio vivido no campo de concentraci¨®n onde estaba internado. Despois dunha dura xornada de traballo forzado, unha fileira de persoas agardaba na intemperie o permiso para entrar no pavill¨®n. Un dos internos, un vello enfraquecido, caeu desmaiado ao chan. O garda deulle, a¨ªnda por riba, unha pancada. E ent¨®n o narrador non puido calar m¨¢is e preguntou: "Warum?". Por que? O garda respondeu: "Aqu¨ª non hai porqu¨¦s!". Conto isto porque as prazas p¨²blicas son os lugares dos porqu¨¦s. Poden fallar moitas cousas, pode estar unha democracia encollida ou tolleita, mais o que non poden faltar son os porqu¨¦s nas prazas. Se non hai porqu¨¦s, se non hai ese vento que axita as conciencias, ent¨®n o que hai ¨¦ un baleiro, un ermo mental.

As prazas, como a do Obradoiro ou Sol, son os centros psicoxeogr¨¢ficos dunha democracia en tempo de crise. E na balanza da xustiza nunca pode pesar m¨¢is o prexu¨ªzo parcial que a liberdade xeral.

O problema non son os Indignados. O problema est¨¢ en quen quere expulsalos. Os que se molestan pola s¨²a existencia. Os que queren escorrentar a disidencia da praza. Neste pa¨ªs xa se deron doce exilios. Somos o pa¨ªs dos exilios! E agora queren exiliar a xente das s¨²as propias prazas. A doenza ¨¦ a "suspensi¨®n das conciencias".

Xa lle puxeran nome, epitafio e todo. Estaban chamados a ser a "xeraci¨®n perdida". Que fan que non se "perden" dunha vez? Por que se reviran contra o papel que ti?an no gui¨®n da historia? Eran os m¨²sicos de Bremen, os replicantes de Blade Runner, os s¨²bditos do Grande Irm¨¢n, a escravitude estupefaciente d'Un mundo feliz, os mansos de Animal Farm, os n¨¢ufragos dos para¨ªso da Fin da Historia, do mellor dos mundos pos¨ªbeis... Mais est¨¢n a¨ª, xusto no centro das prazas, convert¨¦ndoas en ¨¢gora, fac¨¦ndose as preguntas esenciais.

Hai algo moi curioso. En todas as tertulias f¨¢lase do movemento dos Indignados, mais eu non vin nin o¨ªn a¨ªnda en ningunha destas tertulias a ning¨²n Indignado.

Tam¨¦n o¨ªmos a todos os pol¨ªticos dar a s¨²a opini¨®n. Mais, con moi poucas honrosas excepci¨®ns, non vimos a ning¨²n deles nas prazas. Opinan sobre os acampados con catro frases t¨®picas, mais tr¨¢tanos como invis¨ªbeis. Nin que fixese falta lanzar un sat¨¦lite para que dende o pazo de Raxoi ou de San Caetano puidesen falar coa xente do Obradoiro! E xa non digamos en Sol, en Madrid: dona Esperanza pod¨ªa parolar con eles dende o balc¨®n. Ao mellor a¨ªnda lle cantaban unha serenata!

Van ¨¢s procesi¨®ns, acoden os primeiros ¨¢s celebraci¨®ns deportivas, ap¨²ntanse a calquera feira gastron¨®mica e cada chea vin¨ªcola, mais os pol¨ªticos non son quen de ir o¨ªr o que se debate nas prazas. Talvez porque o que se debate nas prazas ¨¦ pol¨ªtica de verdade e os pol¨ªticos, xa se sabe, est¨¢n fartos da pol¨ªtica. Ser¨ªa interesante que os pol¨ªticos se interesasen pola pol¨ªtica. ? dicir, por escoitar os que pensan diferente. Polos que dubidan e non asenten. Polos que te?en o valor de dicir non a este estado de malestar. Un non intelixente, pacifista, alternativo. Un non que abre paso ao lugar dos porqu¨¦s.

Outro silencio curioso ¨¦ o dos chamados intelectuais. A maior¨ªa non p¨ªan. Est¨¢n ¨¢ espreita do cambio de poderes. Hab¨ªa que lembrarlles o Quevedo: "Non ¨¦ de callar por m¨¢s que con el dedo...".

"Que ¨¦ un home rebelde?", pregunt¨¢base Albert Camus no seu c¨¦lebre L'homme revolt¨¦. E daba unha resposta que xa forma parte da realidade intelixente: "Un home que di que non. Pero se se nega, non renuncia: ¨¦ ademais un home que di si dende o seu primeiro movemento".

O primeiro que fac¨ªan era a biblioteca. Esa era a "primeira pedra" dos movementos solidarios, al¨® no s¨¦culo XIX, xunto coa impresora Minerva. Neste movemento dos Indignados xa se ten subli?ado a importancia que para convocar te?en os novos aparellos da telefon¨ªa m¨®bil e o internet. Mais a min o que me d¨¢ confianza, verdadeira confianza, ¨¦ que a primeira pedra, o coraz¨®n da acampada, tam¨¦n ¨¦ unha biblioteca.

A biblioteca do Non e mais do Si. O almeiro.