Celso Emilio Cunqueiro

De certo que a cultura en lingua galega non s¨® carece dos debidos apoios institucionais que lle corresponden. O dano que xa lle fixo esta Xunta non ten medida. Por¨¦n, a s¨²a incapacidade para crecer e facerse adulta tampouco ten medida. Nos ¨²ltimos tempos agromou toda unha xeraci¨®n de creadores en distintos campos art¨ªsticos verdadeiramente espl¨¦ndida, sen d¨²bida froito destas das novas oportunidades hist¨®ricas que proporcionou a Autonom¨ªa malia ser administrada por xente que non cr¨ªa nela. O temor ¨¦ que se estrague todo ese traballo e talento por falta dos medios necesarios para chegar ¨¢ sociedade. O que non decae, o que non nos ha faltar nunca polo que se ve, ¨¦ o botafumeiro cultural, os ritos que nin avivecen nin conservan a nosa cultura e que o ¨²nico que fan ¨¦ xustificar aos sacerdotes que os executan. (Son consciente de que levo a escribir este artigo desde os anos oitenta: efectivamente, ¨¦ o de sempre. Son previs¨ªbel; a instituci¨®n cultural galega tam¨¦n).

Non sei se algu¨¦n dir¨¢ que esa imaxe dun Ferreiro antifranquista ¨¦ unha gran montaxe

A semana pasada apuntaba a necesidade de tratar a figura de Cunqueiro con naturalidade: apuntouse ao fascismo e foi un franquista de vez con todos os seus beneficios. Iso non quita o valor da s¨²a literatura nin do que lle deu ¨¢ literatura galega. Cunqueiro ¨¦ tan parte da nosa historia e, principalmente, da nosa literatura como o Castelao exiliado e abandonado da historia. Agora leo un titular, "unanimidade en Galicia" para dedicarlle o pr¨®ximo ano a Celso Emilio Ferreiro e prefiro non ler m¨¢is detalles sobre esa unanimidade galega. Outra unanimidade da que nos sentimos exclu¨ªdos.

Ao noso redor vemos como as realidades econ¨®micas, pol¨ªticas, sociais, a nosa mesma idea de futuro, cae a cachos. Esborr¨¢llase todo o que parec¨ªa s¨®lido. Vendo o disparatada que era a realidade na que vivimos at¨¦ agora comprendemos que todo ten que ser repensado: viviamos entre mentiras e dentro dunha mentira. At¨¦ aqu¨ª chegou unha cultura galega autocompracente, autoxustificada, mixiriqueira e apoucada, feita tam¨¦n de tanta mentira. As xustificaci¨®ns, explicaci¨®ns e enganos que rodean a figura de Cunqueiro non ¨¦ nada a car¨®n desa gran mentira que ¨¦ a figura de Celso Emilio, constru¨ªda por el mesmo e polos seus mistificadores. Non sei o que vai acontecer o pr¨®ximo ano nese sentido, non sei se algu¨¦n ter¨¢ valor para dicir con franqueza que esa imaxe dun Celso Emilio antifranquista ¨¦ unha gran montaxe. E inncesaria. E iso tampouco lle quita valor aos seus poemas, nin lle quita valor sentimental ou hist¨®rico ao que significaron os seus poemas. Lin Longa noite de pedra en papel ciclostil cando estaba prohibida a s¨²a reedici¨®n. Aqueles versos e as emoci¨®ns e o significado que lle atribuiamos eran e son unha gran verdade. O demais, todo trapalladas.