Lois Pati?o descomp¨®n a paisaxe da Costa da Morte

Lois Pati?o (Vigo, 1983) quere ir amodo desta vez. Leva dende o mes de abril a traballar no seu novo proxecto na Costa da Morte e a¨ªnda pensa botar outro ano m¨¢is. "Non te?o presa", advirte Pati?o. "Quero conseguir o m¨¢ximo deste material". O cineasta filma, edita e repensa simultaneamente as imaxes e os sons que vai captando na contorna cun equipo t¨¦cnico m¨ªnimo: el coa c¨¢mara e Carla Fern¨¢ndez Andrade na produci¨®n e o rexistro sonoro. Percebeiros sobre a crista das rochas, serras mec¨¢nicas tras o pano mesto da n¨¦boa ou pescadores en plena faena. Homes na s¨²a relaci¨®n de explotaci¨®n co medio natural. Planos fixos e moi abertos, pero sonorizados dende cerca, na intimidade do oficio. "A c¨¢mara fica inm¨®bil", explica o novo cineasta. "O que se move ¨¦ a paisaxe".

A primeira montaxe ¨¦ unha peza de seis minutos e medio titulada Ecos del bosque. P¨®dese ver o 30 de novembro no Centro Galego de Arte Contempor¨¢nea (CGAC) de Santiago ou un pouco antes no Centre Pompidou de Par¨ªs, no marco dunha nova edici¨®n dos Rencontres Internationales Paris/Berlin/Madrid, para os que Pati?o xa fora seleccionado en 2010 con Paisaje-Distancia. "Ecos ¨¦ unha escena da pel¨ªcula. F¨¢ltalle a¨ªnda moito traballo de son, pero ten autonom¨ªa e capta a esencia global do proxecto", explica o director vigu¨¦s. "A trav¨¦s do xogo coas distancias perceptivas, o plano aberto e o rexistro sonoro pr¨®ximo, con micr¨®fonos inal¨¢mbricos, intento estabelecer unha intimidade co medio ambiente. Tr¨¢tase de estudar a relaci¨®n entre a persoa e a contorna e de cargar culturalmente a paisaxe, con historias e lendas".

A perspectiva animista sobre a natureza contam¨ªnase coa dimensi¨®n econ¨®mica dos recursos. A pedra ¨¦ sacralizada e xa logo extra¨ªda con dinamita para o seu uso industrial. As ¨¢rbores m¨¢is altas mexen a br¨¦tema at¨¦ que acaban nun buque de carga. A lectura pol¨ªtica f¨ªltrase, ao cabo, como a luz nos planos recollidos por Lois Pati?o: "? inevit¨¢bel. Filmei nun lugar do monte Pindo con persoas que saben o nome de cada pedra e de cada fonte, pero tam¨¦n que al¨ª houbo xente agochada durante a Guerra Civil. E tam¨¦n falan do Prestige, claro". As conversas entre os personaxes, que falan en primeiro plano pero se ven ao lonxe, min¨²sculos nesa "estra?a enerx¨ªa do bosque galego", pretenden ser "espont¨¢neas". O cineasta suxire temas, mais o crebacabezas alim¨¦ntase da fala coti¨¢ no traballo.

Pati?o segue a furar nun "territorio de fronteira", entre o cinema do real e o videoarte. Fronte aos seus primeiros traballos documentais da serie Rostros de arena (2006-2009), "m¨¢is escorados ao retrato psicol¨®xico dos personaxes e o trastorno da esquizofrenia", ou a impactante Recordando los rostros de la muerte (2009), ensaio po¨¦tico en primeir¨ªsima persoa do singular, o cineasta parece m¨¢is interesado agora na paisaxe, categor¨ªa que xa explorara con anterioridade, dende un punto de vista m¨¢is abstracto, en Paisaje-Distancia (2010-2011) e Paisaje-Duraci¨®n (2010). No festival Cineuropa de Santiago prox¨¦ctanse tam¨¦n outras d¨²as pezas moi recentes: Na vibraci¨®n da terra e a ficci¨®n experimental Esliva.