Deslealdade e ¡®cachondeo¡¯

Morreu Xaime Isla Couto. Os irm¨¢ns Isla Cout, con Paz Andrade e outros nomes vigueses, eran unha s¨ªntese da industria e da ideolox¨ªa galeguista. E que ¨²til non ten sido ese galeguismo que aunaba idealismo e sentido da realidade social. Sentido de realidade simplemente. Os l¨ªmites do nacionalismo galego nacido nos anos sesenta ve?en de nacemento, de extraviarse polas vereas da literatura ideol¨®xica e dos catecismos. Xaime Isla sab¨ªa o que perdemos no ano 36, e o desvalida que ficou a nosa lingua. E a literatura.

Estes d¨ªas pasados a prensa publicaba os t¨ªtulos de libros de ficci¨®n e de poes¨ªa que merec¨ªan o galard¨®n da Asociaci¨®n de Cr¨ªticos de Espa?a. Un romance, El d¨ªa de ma?ana de Ignacio Mart¨ªnez de Pis¨®n e un poemario, Obituario de Tom¨¢s Segovia. Ambos en castel¨¢n, debera dicir ¡°naturalmente¡±. Como un sabe de que vai a cousa, procurei no fondo da noticia e nun ¨²ltimo par¨¢grafo apunt¨¢banse dous libros en euskera, dous en catal¨¢n e dous en galego (Laura no deserto, de Ant¨®n Riveiro Coello, e Cr¨¢ter, de Olga Novo) que tam¨¦n mereceran o galard¨®n. O libro de Mart¨ªnez de Pis¨®n, unha persoa chea de engado e un escritor moi dotado e orixinal, ¨¦ un romance verdadeiramente interesante que reconstr¨²e con acerto unha vida singular e, ao tempo, un momento da historia recente, a Transici¨®n. Iso non quita que Riveiro Coello sexa un novelista probado e que os seus libros merezan a lectura e a comparanza con calquera outros. E non co?ezo a obra do falecido Tom¨¢s Segovia, estamos en tempo a¨ªnda que el xa non; por¨¦n, Olga Novo tam¨¦n ten unha voz po¨¦tica propia probada. A redacci¨®n da noticia, pois, ¨¦ un exercicio de ocultamento, desprezo prepotente e falta de educaci¨®n. Esa xerarquizaci¨®n dos libros non responde a m¨¦ritos literarios sen¨®n a prexu¨ªzos ideol¨®xicos e a unha acci¨®n consciente que se repite cada ano. Tampouco non ¨¦ un m¨¦rito particular de quen redactase as notas, ¨¦ simplemente a aplicaci¨®n das regras do xogo na pol¨ªtica de linguas en Espa?a, moi concretamente nos medios de comunicaci¨®n madrile?os.

E o pasado luns, d¨ªa 23 de Abril, D¨ªa do Libro, entregouse o Premio de Literatura en Lengua Castellana Miguel de Cervantes 2011 a don Nicanor Parra Sandoval baixo a presidencia das S¨²as Maxestades os Reis. Don Nicanor Parra ¨¦ natural, veci?o e nacional chileno. Est¨¢ ben que o premien con ese galard¨®n, responde a unha pol¨ªtica con perspectiva e inteligente. Pol¨ªtica da lingua. L¨¢stima que dese premio se excl¨²an ¨¢s persoas con cidadan¨ªa espa?ola e residentes no Reino de Espa?a que son escritores noutras linguas que a Constituci¨®n intitula ¡°espa?olas¡±. Tam¨¦n ¨¦ pol¨ªtica da lingua. Iso si, non por iso nos eximen de impostos, non deixamos de financiar esa promoci¨®n da lingua castel¨¢. Un exemplo de deslealtade e un desprezo e falta de educaci¨®n absolutas por parte desa xente.

Cada ano o Ministerio env¨ªa un elegante cart¨®n co convite a asistir ¨¢ cerimonia de entrega dese premio (traxe escuro, chaqu¨¦ ou traxe acad¨¦mico). Como os nosos libros son exclu¨ªdos dese premio de modo ostens¨ªbel por discriminaci¨®n ling¨¹¨ªstica e ideol¨®xica, convidar a un escritor en lingua galega a concelebrar un rito tan humillante ¨¦ puro rexoube e cachondeo. Supo?o que vai sendo hora de que o pr¨®ximo ano, se tal acontece, devolva cortesmente o cart¨®n do convite aos remitentes. Non finxamos que nos sentimos respectados cando nos cospen.