As novas v¨ªas da arquitectura

A¨ªnda que poida soar estra?o, a idea de recompilar nunha exposici¨®n as obras dos novos arquitectos que traballan en Galicia sa¨ªu da galer¨ªa lisboeta Novo, especializada en arquitectura e que pechou as s¨²as portas hai xa alg¨²n tempo. A partir desa proposta comezou a andar o proxecto Metag¨¦nesix que dende onte se exhibe no Auditorio Municipal de Ourense e posteriormente viaxar¨¢ a Santo Domingo. Os autores da iniciativa son os arquitectos Ana Amado, Felipe Trillo e os do estudio Trespes de A Coru?a. Os traballos recollidos na exposici¨®n mostran a existencia de novos cami?os para a arquitectura en Galicia nun tempo de crise que obriga a darlle unha volta ao xeito de traballar dos arquitectos.

A exposici¨®n recolle 20 traballos de 10 arquitectos ou equipos seleccionados a partir dunha convocatoria aberta. Metag¨¦nesix ten coma antecedente as Olladas de Perto, organizadas pola Escola Superior de Arquitectura de A Coru?a durante os ¨²ltimos cinco anos. As propostas que agora poden verse en Ourense demostran a posibilidade de levar adiante unha arquitectura de proximidade, que asume as limitaci¨®ns propias do momento e as inquedanzas manifestadas polo promotor para convertelas en oportunidades.

Alberto P¨¦rez, un dos impulsores de Metag¨¦nesix e membrodo estudio Trespes Arquitectos, explica que un dos obxectivos do proxecto era o de contar cun cat¨¢logo da nova arquitectura que se est¨¢ a facer en Galicia xa que ¡°non hai moita publicaci¨®n e menos a¨ªnda de arquitectos mozos¡±. A resposta desbordou as s¨²as previsi¨®n xa que recibiron m¨¢is de 200 proxectos constru¨ªdos ao longo da xeograf¨ªa galega, realizados por medio cento de estudios e por arquitectos individuais. "¡±topamos proxectos moi interesantes e sobre todo un novo xeito de facer arquitectura. Hai unha intenci¨®n de recuperar o oficio e de estar ao p¨¦ das obras. ? necesario dialogar co cliente e darlle opci¨®ns para satisfacer as s¨²as necesidades¡±, sinala P¨¦rez.

Outro dos obxectivos do proxecto ¨¦ o de po?er en contacto ¨¢ nova xeraci¨®n de arquitectos galegos cos que traballan noutras partes do mundo, coma Portugal, Eslovenia ou Catalu?a, que desenvolven iniciativas semellantes para dar visibilidade aos traballos dos seus novos arquitectos. De a¨ª que a mostra que re¨²ne os traballos dos profesionais galegos viaxe o mes que v¨¦n a Santo Domingo e seguramente tam¨¦n se vexa m¨¢is adiante noutros puntos da xeograf¨ªa galega, espa?ola e europea.

A maior¨ªa das obras que aparecen no proxecto son rehabilitaci¨®ns de inmobles. ¡°F¨¢lase moito dos grandes proxectos, pero no que m¨¢is se est¨¢ a traballar nestes momentos ¨¦ en cousas pequenas. Un das cousas m¨¢is interesantes que se poden ver en Metagenesix ¨¦ coma se est¨¢ a coidar o patrimonio. Neste sentido hai que resaltar o traballo feito polas oficinas de rehabilitaci¨®n dos cascos hist¨®ricos, que fixeron moita pedagox¨ªa para axudar a mellorar o que se fac¨ªa nos edificios destas zonas¡±, indica P¨¦rez, quen destaca tam¨¦n o feito de que os propios clientes se mostren sorprendidos polo nivel de seguimento que te?en os arquitectos xoves sobre os proxectos. ¡°A moita xente ch¨¢malle a atenci¨®n que esteamos tan encima das obras. Quizais falte un pouco de comunicaci¨®n sobre cal debe ser a labor real do arquitecto. Temos que resolver as necesidades do cliente e non as nosas¡±, engade.

A rehabilitaci¨®n semella ser o cami?o que debe seguir a arquitectura para sobrevivir a uns tempos de crise onde a construci¨®n de novos edificios est¨¢ paralizada. P¨¦rez apunta que esta tarefa e especialmente recomendable nun lugar coma Galicia que conta con moito patrimonio con necesidade de rehabilitaci¨®n, nas zonas urbanas ou no rural. ¡°Tam¨¦n ¨¦ necesario meterlle man a barrios enteiros feitos nos anos sesenta e que te?en moita necesidade de rehabilitarse¡±, sinala o arquitecto do estudio Trespes, quen tam¨¦n considera que pode ser unha alternativa de traballo para moitos profesionais que se est¨¢n vendo obrigados a emigrar nos ¨²ltimos tempos pola falta de oportunidades. ¡°Galicia perde moitos cartos que se invertiron en formar aos arquitectos que marchan¡±, engade.

A calidade e as novas pr¨¢cticas que amosan os arquitectos das novas xeraci¨®ns tam¨¦n fan concebir esperanzas no que se refire as posibilidades de que cos seus proxectos poidan contribuir a loitar contra o fen¨®meno do fe¨ªsmo que afecta a moitas zonas da paisaxe galega. ¡°O mellor ant¨ªdoto contra o fe¨ªsmo ¨¦ a profesionalidade dos arquitectos, tanto das novas xeraci¨®ns coma das anteriores¡±, explica P¨¦rez, ¡°pero hai que ter en conta que a Escola de Arquitectura de A Coru?a vai polos 30 anos de existencia e isto fai que os profesionais que saen dela te?an cada vez mellor formaci¨®n¡±.

P¨¦rez lembra as palabras do falecido arquitecto pontevedr¨¦s Alejandro de la Sota para resumir cal debe ser a funci¨®n a principal do profesional da arquitectura: ¡°O arquitecto resolve problemas¡±. Polo que pode verse nas obras que realizan nos ¨²ltimos anos os arquitectos galegos, eles xa interiorizaron que o tempo das obras espectaculares nas que o arquitecto deixaba a s¨²a pegada, para ben ou para mal, xa pasou.

Os profesionais que comezaron a traballar na ¨²ltima decada asumiron aquel vello axioma de que o cliente sempre ten a raz¨®n, o que non lles debe impedir o permanente di¨¢logo con eles para facerlles ver cales son as mellores alternativas para que os edificios que se constr¨²en ou rehabilitan conten co mellor encaixe posible na paisaxe, ao mesmo tempo que satisfacen as necesidades coti¨¢s dos usuarios dos mesmos. Un novo xeito de facer arquitectura vaise espallando polo pa¨ªs e os resultados xa comezan a albiscarse.