Un quilo e cen gramos de escritor

Ando nas Cartasdo Sa¨²l Bellow (un quilo e cen gramos e 700 p¨¢xinas). Ando pola p¨¢xina 257 e xa o home leva dous divorcios e dous fillos por a¨ª, catro ou cinco libros, contos abondos e anda nesta altura da s¨²a correspondencia, 1960, cunha obra de teatro. Tam¨¦n, d¨¢ un algo de pudor este ler a correspondencia allea: hai sentimentos, emoci¨®ns espidas, confidencias remexidas con consideraci¨®ns literarias¡­ E, naturalmente, a radiograf¨ªa dun escritor e unha novela da s¨²a vida. Claro ¨¦ que o narrador ¨¦ o propio Bellow e, xaora, non se lle pode facer caso completamente: todos somos moi comprensivos cos nosos defectos e vemos aos demais desde as nosas debilidades. E que sentido ten ler as cartas dun escritor? ¡°Hom, pois xa que as editan¡±, poder¨ªa ser unha resposta. Outra m¨¢is verdadeira: empecei a ler biograf¨ªas e a correspondencia de escritores cando comecei a tomar a serio o mester de escritor. Os vicios a que se collen logo son malos de quitar.

Estas cartas son a cr¨®nica da forxa dun autor, un xudeu norteamericano fillo de inmigrantes, mozo bolchevista, trotskista, que aos 25 anos comeza a escribir literatura. Puro autor, pura ansiedade, agon¨ªa, electricidade, edipismo, intelixencia febril¡­, loita ag¨®nica pola supervivencia como autor. A abrirse cami?o por revistas literarias, editoriais, axentes, cr¨ªticos, ¨¦xitos que nunca o son completos, feridas de fracasos, as coitas econ¨®micas¡­ A inestabilidade perpetua que ¨¦ a condici¨®n do escritor que vive do seu oficio. T¨¦?olle lido ao Bellow alg¨²n libro, gustei ben dalg¨²ns e doutros non tanto, mais ¨¦ un escritor tan verdadeiro, un escritor tan aberto de peito que merece admiraci¨®n. Non hei ler o libro enteiro, o m¨¢is seguro, non acabarei de asexar nesa privacidade e non ha ser porque me entre a vergo?a, sen¨®n porque xa comeza a fatigarme tanto ir de aqu¨ª para al¨ª e falar disto e do outro cando realmente s¨® ¨¦ dar voltas arredor de si. Otero Pedrayo chegou un momento no que parou de dar voltas e catou o que ti?a diante s¨²a, a terra e a xente que quixo s¨²a; Bellow, seguramente pola s¨²a condici¨®n de xudeu nun pa¨ªs ¡°xentil¡±, un pa¨ªs feito de cachos rotos apenas ganduxados como son os EE UU, ficou s¨®. Otero foi un privilexiado, puido imaxinar ou facer como que pertenc¨ªa a unha terra sagrada e a unha tribu. Bellow, pola contra, ¨¦ un contempor¨¢neo enxoito e sen esperanza. Ben quixera un sentir como Otero, mais Bellow semella un espello veros¨ªmil de m¨¢is.

E, con todo, que aborrecido ¨¦ ser escritor galego. Sen tempo para vivir a vida da literatura, sempre envoltos en angueiras nacionais, sempre a defenderse, defendernos, a resistir ignominias miserabeis (de que debera estar eu escribindo esta semana no sitio disto? Que denuncia, que agresi¨®n ¨¢ nosa cultura, pa¨ªs?). Que fatigoso o ser ¡°escritor nacional¡± (tanto ten selo con convecemento ou con impostura). A¨ªnda que tam¨¦n te?a algunha medalla, alg¨²n m¨¦rito, algunha banda no peito... Se houber inocencia, se houber inconsciencia, que lindo iso de escribir para os teus conveci?os, os teus connacionais (mesmo houbo veces). Por¨¦n, escr¨ªbese na lingua que cada quen asume como un destino. Mais os autores contempor¨¢neos, como Bellow, escriben para calquera. Ou para ningu¨¦n.