"Da cultura institucionalizada non sei nada"

Unha tanza de pescar "resistente, pero moi fina" ¨¦ o que levar¨ªa a San Caetano Diego Cobo, Mw?slee (Vilalba, 1979). De momento non lle c¨®mpre: o seu hip hop poroso absorbe todo tipo de atm¨®sferas, desde o jazz, o soul e o funk groso ata a electr¨®nica ou o post-rock.

El, B-Flecha e o resto dos m¨²sicos do Colectivo Arkestra, apadri?ados pola xenerosidade natural da xente da sala viguesa Vademecwm, hai tempo que est¨¢n no mundo, e Cobo xa non simultanea a f¨¢brica e o dese?o co tr¨¢fico de casetes. O seu primeiro disco, Megaplast (2006), serviulle ao selo holand¨¦s Kindred Spirits para ampliar un cat¨¢logo exclusivamente nacional. O ano pasado, o galego foi o ¨²nico representante estatal na Red Bull Music Academy de Seattle, onde tivo ocasi¨®n de saudar aos membros resistentes dos fundacionais Public Enemy.

Sobre as necesidades e obrigas do mercado cultural, pola parte que lle toca, teno claro. "O dos artistas visuais e as subvenci¨®ns ¨¦ outra cousa, pero m¨²sica e industria son universos paralelos. Eu de cultura institucionalizada non sei nada ", di. Tampouco Javi Montes (A Coru?a, 1975). En 2002 estableceuse como ilustrador independente. Aqu¨ª pasou de El Jueves (Mister K) a pintar para Marvel Comics e DC, a trav¨¦s do axente catal¨¢n David Macho. Agora traballa para Francia, principalmente para a prestixiosa Les Humano?des Asoci¨¦s, fundada por Moebius, con m¨¢is flexibilidade autoral e prazos m¨¢is longos.

Sempre que se fala de ilustraci¨®n e banda dese?ada en Galicia, con autores tan contrastados como Alberto V¨¢zquez, David Rub¨ªn -agora comprometido tam¨¦n co audiovisual-, Enma R¨ªos, Kiko da Silva, Kike Benlloch ou Manel Cr¨¢neo, e fancineiros co talento de Cosme Fern¨¢ndez, Jano Vi?uela ou Miguel Porto, ad¨®itase falar dunha vizosa canteira. Hai relevo para Daspastoras ou Miguelanxo Prado, pero -subli?a Montes- "a ¨²nica editorial que existe como tal ¨¦ BDbanda, e tanto esta como Polaqia, favorecidas pola autoedici¨®n, p¨®dense valorar globalmente coma un bo comezo. Todos os que nos adicamos a isto sabemos que ¨¦ un traballo pouco valorado economicamente".