Namorarse en San Sim¨®n

Charo Hermida ten 88 anos, e desde 1940 non volvera ¨¢ illa de San Sim¨®n. Por iso cando a pasada primavera, foi convidada, como vi¨²va dun preso, a visitar de novo a illa, unha manchea de emoci¨®ns se apoderaron dela. San Sim¨®n sup¨®n para ela algo m¨¢is que lembranzas dun presidio franquista, porque aqu¨ª viviu a historia de amor da s¨²a vida. Aqu¨ª co?eceu e se namorou de Alfredo Bautista Alconero Rey, o caricaturista dos presos.

En canto puxo o p¨¦ no embarcadoiro, os seus fillos observaban como Charo, moi inqueda, trataba de localizar algo, e pregunt¨¢ronlle que estaba buscando. "O banco, pero non o dou atopado", contestoulles con tristura. O que buscaba era un banco do embarcadoiro onde Charo se deixaba namorar por Rey, nunha historia de amor digna do cinema.

Nos anos en que a illa foi convertida en presidio, entre 1936 e 1943, unha barca viaxaba a diario para levar v¨ªveres. Alg¨²ns dos presos m¨¢is influ¨ªntes ti?an un permiso para que lles trouxeran comida desde terra, e Charo, cuxa familia ti?a unha fonda en Redondela, ¨ªa case a diario para levar comida. Rey era o encargado do economato, e de tomar nota do que entraba desde terra, e al¨ª, no banco do embarcadoiro, foise tecendo unha historia de amor, que parece inspirada na c¨¦lebre Cantiga de Amigo de Mendinho.

Rey era daquela un tipo popular no seu pobo, Ponteareas, onde fac¨ªa caricaturas e debuxaba os cartaces do cine. Ti?a unha moza formal, era afeccionado ¨® ciclismo e ¨® f¨²tbol, e militaba nas Xuventudes Socialistas. O 21 de Xullo de 1936 foi detido, xunto co seu irm¨¢n Manuel Bautista Piruel, e trasladado a San Sim¨®n, onde foi condenado a morte. Catro d¨ªas despois conmut¨¢ronlle a pena por 30 anos de c¨¢rcere. "Seg¨²n eles, prend¨¦ronme porque ti?a un soldo de Rusia", lembra Rey no documental Aillados, de Antonio Caeiro. O veredicto de 30 anos fixo que a moza do seu pobo o abandonara e co?ecese a Charo, que se entregou ¨® amor sen importarlle a condena, porque, como confesa agora cun sorriso nost¨¢lxico, "era nova, estaba namorada e nunca quixen pensar niso, s¨® deixarme levar".

Nas libretas do economato, Rey fac¨ªa caricaturas dos presos. Das case 30 que posu¨ªa a familia, tan s¨® lles quedan media d¨²cia. Entre elas hai unha na que Rey, vestido de presidiario e cunha bola amarrada no pe coa lenda "30 anos", olla con devoci¨®n unha gran caricatura de Charo. Logo de catro anos presos, Rey e o seu irm¨¢n foron xulgados e postos en libertade, pero a ledicia acaba provocando unha traxedia. O mesmo d¨ªa en que quedaron libres, cami?o de Ponteareas, o seu pai morreu dun ataque ¨® coraz¨®n.

Piruel faleceu recentemente e Rey hai seis anos no Porri?o, a onde chegou en 1940 despois de casar. No final dos seus d¨ªas, Rey, enfermo, perdeu a memoria e non co?ec¨ªa a ningu¨¦n. Pero Charo confesa emocionada que houbo un xesto que nunca esqueceu: "Estaba sentado e acheg¨¢bame os beizos para que lle dese bicos e lle fixese aloumi?os". Como naquel banco do embarcadoiro da Illa no que se namoraron.