"De seguir as¨ª, o castel¨¢n substituir¨¢ ao galego"

"Pode haber unha porcentaxe de xente que viva en Galicia e que te?a un excelente dominio do galego e do castel¨¢n", asegura o catedr¨¢tico de Filolox¨ªa Rom¨¢nica Francisco Fern¨¢ndez Rei, "pero, no conxunto da sociedade, unha das d¨²as linguas acaba sempre prevalecendo, minorizando e substitu¨ªndo ¨¢ m¨¢is feble, que neste caso ¨¦ o galego". Con esta inequ¨ªvoca contundencia explica Fern¨¢ndez Rei a s¨²a visi¨®n sobre as posibilidades dunha sociedade biling¨¹e. "De seguir a situaci¨®n tal como est¨¢, o castel¨¢n rematar¨¢ por se impor sobre o galego", afirma o profesor de Socioling¨¹¨ªstica Rom¨¢nica.

Francisco Fern¨¢ndez Rei exp¨®n que o galego rexistra un retroceso como lingua inicial e tam¨¦n de uso habitual. "Tanto en Galicia como nas comarcas galeg¨®fonas de Asturias, Le¨®n e Zamora", completa a s¨²a argumentaci¨®n. Existe, a xu¨ªzo do catedr¨¢tico da Universidade de Santiago, unha falta de prestixio social do idioma mesmo entre os seus propios falantes. E a¨ªnda que o galego est¨¢ndar ou normalizado adquiriu consideraci¨®n entre os galegos "porque se asocia co urbano", o castel¨¢n de Galicia resulta "realmente a lingua de prestixio para a maior¨ªa da poboaci¨®n".

Fern¨¢ndez Rei, que amais ¨¦ o membro numerario de menor idade da Real Academia Galega, confirma que o cerne da problem¨¢tica do galego se atopa na ruptura da transmisi¨®n xeracional. "Moitos pais galeg¨®fonos non lles transmiten o galego aos seus fillos", lamenta o profesor, "porque para eles o seu idioma segue a ser un idioma sen prestixio". E, malia a que reco?ece certa eliminaci¨®n de prexu¨ªzos cara ¨¢ lingua na etapa auton¨®mica, "polo ensino en galego e pola televisi¨®n p¨²blica", teima en que o castel¨¢n "segue a ser realmente a lingua prestixiosa para a maior¨ªa".

Os datos evidencian o paradoxo: o galego, con todo, a¨ªnda se conserva como lingua de uso maioritario no pa¨ªs. "Pero sacar adiante nenos galegofalantes, en xeral, ¨¦ unha heroicidade que esixe verdadeira militancia", apunta. E remata: "Alg¨²ns sabemos moi ben o custo que para os nenos ten isto".

A opini¨®n de Fern¨¢ndez Rei respecto das pol¨ªticas p¨²blicas ling¨¹¨ªsticas contrasta co optimismo oficial ofrecido polas instancias gubernamentais. "Por moito que diga a clase pol¨ªtica do pa¨ªs, o sistema non defendeu nin defende os galegofalantes, sobre todo aos m¨¢is novos", declara. "Se Galicia non consegue peso pol¨ªtico dentro do Estado e non se d¨¢ a valer", asegura o socioling¨¹ista, "o futuro do idioma non ¨¦ claro en absoluto".

"Os mozos", contin¨²a, "v¨¦nse obrigados de feito a viviren nunha inmersi¨®n que se realiza fundamentalmente en castel¨¢n". A realidade , matiza Fern¨¢ndez Rei, ¨¦ que o sistema educativo auton¨®mico "contribu¨ªu a desgaleguizar moitos nenos e mozos instalados en galego dende a primeira infancia".

Para o catedr¨¢tico de Filolox¨ªa Rom¨¢nica, se os partidos pol¨ªticos non defenden, "na realidade e non s¨® na teor¨ªa", o galego "como o noso principal sinal de identidade", no futuro s¨® quedar¨¢ "resistir".

"Sermos amablemente esixentes no respecto dos dereitos ling¨¹¨ªsticos conquistados e amablemente intransixentes no uso diario do galego", concl¨²e Fern¨¢ndez Rei, "ser¨¢ a posici¨®n dos que arelamos vivir nunha Galicia co galego como lingua de uso normal".