Pioneiros da videocreaci¨®n

Non forman unha xeraci¨®n nin un grupo homox¨¦neo pero en Galicia houbo vida art¨ªstica nos anos 80 m¨¢is al¨¢ do movemento Atl¨¢ntica. A mostra Ficci¨®ns anal¨®xicas. O v¨ªdeo na Galicia dos 80, inaugurada onte no Centro Galego de Arte Contempor¨¢nea (CGAC), permite recuperar as obras de moitos creadores que hoxe en d¨ªa seguen traballando no mundo audiovisual, a¨ªnda que as veces dun xeito moi distinto ao que o fixeran nunha d¨¦cada na que a v¨ªdeocreaci¨®n daba os seus primeiros pasos en Espa?a. Nese tempo o v¨ªdeo non ti?a a presenza apabullante nos centros de arte que ten na actualidade e moitos dos traballos agora exhibidos quedaron esquecidos.

O comisario da mostra, Fernando Su¨¢rez, tivo que realizar un profundo traballo de investigaci¨®n para recuperar un material que permite descubrir, vinte anos despois, a un grupo de artistas que amosaron unha gran orixinalidade para reflexar nas s¨²as pezas os novos aires que se respiraban en Galicia coa chegada da democracia. "Naquela ¨¦poca eu viv¨ªa en Madrid e daba a sensaci¨®n de que as creaci¨®ns que chegaban de Galicia eran m¨¢is frescas que as que vi?an de lugares coma Catalu?a, onde pod¨ªan estar m¨¢is avanzados nalgunhas cousas pero fac¨ªan pezas m¨¢is conceptuais e, ao mesmo tempo, tam¨¦n ma¨ªs aburridas", explica Su¨¢rez.

"En Catalu?a fac¨ªan pezas m¨¢is conceptuais e m¨¢is aburridas"

"Na maior¨ªa dos v¨ªdeos se fala moito de Galicia dun xeito moi moderno"

O percorrido pola exposici¨®n comeza con d¨²as pezas dos primeiros 80, realizadas en formato S¨²per-8, que funcionaron coma referentes para os creadores que sent¨ªan o pulo da experimentaci¨®n e da innovaci¨®n art¨ªstica. Strip-tease, un film did¨¢ctico, de Manuel Rom¨®n e Homes obxecto, de Xulio Correa, son obras realizadas coa colaboraci¨®n de persoas procedentes de distintas ¨¢reas. Na primeira, realizada en 1981, a m¨²sica ¨¦ do que logo ser¨ªa l¨ªder do grupo Siniestro Total, Juli¨¢n Hern¨¢ndez, e na segunda participan, entre outros, o fot¨®grafo Vari Caram¨¦s.

Entre as obras presentes na mostra at¨®pase Veneno puro, de Xavier Villaverde, unha peza senlleira na videocreaci¨®n galega que obtivo no ano 1984 un premio no Festival de V¨ªdeo de Madrid e que tres anos despois pudo verse na prestixiosa Documenta de Kassel, que a¨ªnda hoxe ¨¦ unha das citas m¨¢is importantes da arte contempor¨¢nea no panorama internacional. Veneno puro condensa variadas referencias cinematogr¨¢ficas entre as que se atopan a pel¨ªcula Arrebato, de Iv¨¢n Zulueta, e o cine de est¨¦tica futurista. Ao ¨¦xito da peza contribuiron a presenza poderosa de Rosa Fern¨¢ndez, o gui¨®n cr¨ªptico de Ra¨²l Veiga e Xavier Villaverde e a construci¨®n da posta en escena, que estivo a cargo de PGbllas.

Manuel Abad, Ant¨®n Caeiro, Eloy Lozano, Xos¨¦ B¨²a e o recentemente falecido Ant¨®n Mouzo son outros dos creadores presentes na mostra, que tam¨¦n recolle traballos de Ignacio Pardo, un artista que tivo formaci¨®n coma pintor pero que acabou por desenvolver unha s¨®lida traxectoria coma videocreador. O CGAC xa lle adicou unha exposici¨®n individual hai alg¨²ns meses, pero agora poden verse obras que reflexan os temas habituais na s¨²a carreira: a pulsi¨®n sexual, a dimensi¨®n psicanal¨ªtica, a tentaci¨®n, a culpa e o desexo.

Sen d¨²bida que para o gran p¨²blico o m¨¢is co?ecido dos artistas presentes na exposici¨®n ¨¦ Ant¨®n Reixa, que marcou un antes e un despois na videocreaci¨®n en Galicia co seu Salvamento e socorrismo, un documento de natureza experimental no que se mesturan a pintura, a m¨²sica, a poes¨ªa e a performance.

Su¨¢rez considera que os traballos de Reixa e doutros creadores presentes nesta mostra conte?en unhas caracter¨ªsticas que permiten identificar inmediatamente a s¨²a procedencia galega. "Na maior¨ªa dos v¨ªdeos f¨¢lase moito de Galicia pero sempre se fai dun xeito moi moderno. Era necesario recuperar a obra duns artistas que fixeron traballos moi bos e que son pr¨¢cticamente desco?ecidos porque se amosaron moi poucas veces", sinala o comisario.