"Prefiro falar dende a sinceridade antes que dende a orixinalidade"

As fotograf¨ªas de Vari Caram¨¦s (Ferrol, 1953) son inconfundibles pola presenza de obxectos ou persoas que semellan diluirse ante a c¨¢mara. Fronte ¨¢ pompa que rodea en moitas ocasi¨®ns ao mundo da arte contempor¨¢nea Vari ¨¦, antes que nada, un tipo normal que nunca tivo pretensi¨®ns de formar parte do star system e que se sinte feliz facendo o traballo que m¨¢is lle gosta. A¨ªnda que vive dende que ti?a dez anos na Coru?a considerase un "ferrol?¨¦s" porque nacer en Ferrol "imprime car¨¢cter". O sentido do humor que lle acompa?a sempre levoulle recentemente a exercer de comisario nunha exposici¨®n titulada Nada que ver. As s¨²as ¨²ltimas obras poden verse agora na galer¨ªa SCQ de Santiago, onde reivindica a capacidade de so?ar que caracteriza ao mundo dos nenos.

"Hai moito conto e demasiados 'fantasmas' no mundo da arte"

"Levo moitos anos nisto pero non penso en ser rico ou famoso"

"O d¨ªa que deixemos de so?ar e de sermos nenos estaremos perdidos"

Pregunta. Resulta apropiado dicir que o fot¨®grafo ¨¦ sempre un artista?

Resposta. O fot¨®grafo pode ser un artista pero eu penso que ¨¦ moi certa a frase de Picasso de que hai moitos pintores e poucos artistas. De t¨®dolos xeitos para min iso non ten demasiada importancia, o importante ¨¦ o que se transmite. No meu traballo est¨¢n presentes a pintura e a fotograf¨ªa porque pinto o que non se pode fotografiar. M¨®vome no l¨ªmite entre ¨¢mbalas d¨²as e penso que a ambig¨¹edade sempre ¨¦ interesante. En todo caso, o importante non ¨¦ tanto o medio coma a mensaxe.

P. Pese a que a fotograf¨ªa cada vez ten m¨¢is presenza nas pezas de moitos artistas actuais alg¨²ns a¨ªnda a ven coma unha disciplina menor. A que se debe ese paradoxo?

R. Eu sempre me considerei un pouco outsider, para min a fotograf¨ªa sempre foi un pasatempo, un hobby. Son un fot¨®grafo amateur, entendido no sentido de amador, e trato de transmitir historias, so?os, pensamentos, irrealidades.... O espectador ¨¦ moi importante e hai que tratar de convertelo en c¨®mplice. Creo que a arte contempor¨¢nea peca de excesiva severidade porque no fondo a arte sempre ¨¦ met¨¢fora e iso consiste en ver as cousas dende un punto de vista diferente.

P. Non hai moito conto neste mundo da arte contempor¨¢nea?

R. Hai moito conto e demasiados fantasmas. Se voasen todos estar¨ªamos sempre na sombra. O azar infl¨²e moito ¨¢ hora de triunfar pero eu non penso moito no ¨¦xito porque eu disfruto co meu traballo, nunca pensei en facerme rico nin famoso. Son feliz co que fago. Hai artistas excesivamente valorados pero no fondo todos facemos xoguetes e o p¨²blico ten a posibilidade de elixir o que m¨¢is lle gosta. A min a palabra orixinal s¨® me convence cando ten un significado determinado, prefiro falar dende a sinceridade antes que dende a orixinalidade.

P. Nas s¨²as obras mistura fotograf¨ªa e pintura. Que hai nelas de cada unha destas disciplinas?

R. A realidade resultame recalcitrante e por iso nas mi?as obras utilizo imaxes que semellan dilu¨ªdas. Te?o unha especie de alerxia ¨¢ realidade tal e como ¨¦. Dentro da imaxe ten que haber algo diferente e perturbador E unha aposta intuitiva e visceral perante o mundo real. Non podemos perder a infancia, o d¨ªa que deixemos de so?ar e de sermos nenos estaremos perdidos. Por qu¨¦ non podemos corrixir a realidade? Como se di agora a min g¨®stame deconstruir as imaxes.

P. Que artistas lle influiron ou lle gostan?

R. Inter¨¦same moito o cine e a poes¨ªa. Gostanme as pel¨ªculas que se fan con moito talento e pouco presuposto, coma as que fai Jim Jarmush. Entre os artistas pl¨¢sticos poder¨ªa citar moitos pero alg¨²ns que me gostan son Bacon, Balthus, Picasso, e entre os galegos xente coma Maruja Mallo ou Lugr¨ªs.

P. A fotograf¨ªa mudou moito coa chegada da tecnolox¨ªa dixital. Non se perdeu algo de maxia ao respecto da fotograf¨ªa tradicional?

R. O que pasou ¨¦ que houbo un tsunami dixital porque hai un gran interese comercial en vender tecnolox¨ªa deste tipo. O outro d¨ªa fun mercar uns rollos de pel¨ªcula e a dependenta dixo que deb¨ªa de ser un coleccionista. O mundo dixital ¨¦ una ferramenta marabillosa pero hai que saber utilizala. Haiche moito virtuoso da tecnolox¨ªa mais onde est¨¢ a maxia e a poes¨ªa? As fotos fanse cos ollos e co coraz¨®n e a tecnolox¨ªa ¨¦ tan s¨® unha ferramenta para rematar a faena.

P. Houbo melloras no panorama da arte en Galicia nestes ¨²ltimos anos?

R. Vexo o panorama un pouco turbio. Hai xente nova que fai un traballo interesante pero hai que darlles tempo. Creo que hai demasiada pr¨¦sa por descubrir novos talentos porque a arte necesita madureza e tempo. Calquer persoa pode ter un proxecto interesante, non importa a idade. Hai artistas que saen da facultade e xa semella que son figuras pero ao ano seguinte xa est¨¢n queimados. F¨¢lase moito do concepto pero, coma dic¨ªa Valle Incl¨¢n, o m¨¢is dificil ¨¦ pintar un xitano cun burro. Eu levo moitos anos nisto pero non penso en ser rico ou famoso. Quero ser feliz e se de vez en cando me pagan ent¨®n xa ¨¦ un luxo!

P. Que se debe facer para apoiar aos artistas novos?

R. Eu estou en contacto con alg¨²ns artistas x¨®venes e trato de apoialos pero isto ¨¦ una carreira de longo percorrido, non se trata de chegar e encher. O mundo da creaci¨®n ¨¦ moi duro e aprender a ver leva toda a vida. Hai que vivir, tropezar, erguerse, caer... Temos que axudar e dar cari?o aos xoves pero, ao mesmo tempo, hai que deixalos medrar e que aprendan a equivocarse. O que sae da facultade non ten o carn¨¦ de artista.

P. ? m¨¢is f¨¢cil agora traballar dende Galicia sen emigrar coma ocorreu noutras ¨¦pocas?

R. F¨¢lase moito dos artistas da di¨¢spora pero eu creo que temos m¨¢is m¨¦rito os que quedamos aqu¨ª. A min g¨®stame iso de trunfar na casa porque sup¨®n un reto. Semella que os que te?en m¨¢is m¨¦rito son os que est¨¢n f¨®ra e para min ¨¦ xustamento ao rev¨¦s. Non ¨¦ f¨¢cil que te reco?ezan aqu¨ª porque funciona aquelo de que ningu¨¦n ¨¦ profeta na s¨²a terra. De t¨®dolos xeitos, hoxe ¨¦ todo m¨¢is f¨¢cil porque hai m¨¢is infraestructuras, m¨¢is museos, etc¨¦tera. En todo caso, eu non me queixo, so informo, eu son feliz co que fago. Poder¨ªa dedicarme a facer bodas e bautizos e ter un Mercedes pero iso non me interesa. A fotograf¨ªa ¨¦ coma ir de pesca, o importante non ¨¦ tanto pescar sen¨®n pasar o d¨ªa no r¨ªo.

P. Que trata de transmitir coa exposici¨®n que presenta agora na galer¨ªa SCQ de Santiago?

R. ? un pequeno homenaxe ¨¢ infancia. Trato de meterme na nebulosa e na abstracci¨®n do mundo infantil e ch¨¢mase Recreo porque invito ao p¨²blico a visitar m¨¢is ese parque infantil no que todos somos felices. De ah¨ª que unha cita de Mario Benedetti ("Seguir¨¦ algunas horas siendo ni?o") sexa a que encabece o cat¨¢logo. A mi?a forma de traballar e po?er tellas unha sobre outra para ao final ter un tellado. Neste traballo ve?o pensando hai moito tempo e, mentres tanto, vou facendo fotos e procurando a esencia das historias. Ao final chegas a un puzzle onde as pezas van encaixando e ocupan o seu lugar natural. O que persigo ¨¦ que o espectador disfrute e so?e.