V¨¦n ou non v¨¦n o lobo?

A estas alturas penso que xa s¨® hai unha pregunta pertinente. As¨ª que chamo e pregunto: V¨¦n ou non v¨¦n o lobo, Ferm¨ªn?

-V¨¦n...

Ferm¨ªn Bouza responde ao xeito dos gladiadores ou dos letristas de fado, sen medo e sen esperanza.

-V¨¦n o lobo...Est¨¢ a piques de vir.

Nunca fallou. Dou fe. En todas as elecci¨®ns soubo atopar onde estaba o n¨²cleo do enigma. El ten un sentido est¨¦tico de todo e tam¨¦n das ciencias exactas. Baralla todas as sondaxes, mais di que ¨¢ fin a chave est¨¢ nos pousos do Santo Grial, que ¨¦ o que estas noites anda a interpretar ¨¢ procura de signos de recuperaci¨®n in extremis desa esperanza esgotada. Ferm¨ªn Bouza, e vela¨ª a s¨²a bit¨¢cora El voto con botas, o espazo na Rede m¨¢is rigoroso de an¨¢lise electoral, ten o don daqueles nigromantes que andaban co Libro de ler e desler. Como nos explica o Dicionario dos seres m¨ªticos galegos (Cuba, Reigosa, Miranda), o que ten o libro pode subir at¨¦ as nubes polo mecanismo de ler. Al¨ª, parlamentar cos nubeiros para se p¨®r de acordo no lugar onde van caer as pedras, a sarabia. Para baixar a modo do ceo, e non bater cos foci?os no chan, o que hai que facer ¨¦ utilizar o mecanismo de desler.

C¨®mpre falar dos medios que pretenden constru¨ªr e os que se encirran en deconstru¨ªr Galicia

Eu nesta campa?a farteime a desler. Era impos¨ªbel saber o que alg¨²ns medios pretend¨ªan transmitir sen dominar esa arte. Xa vai sendo hora de que na Facultade de Xornalismo incorporen a materia de Ler e Desler. Eu te?o seguido varias campa?as. Era de esperar que esta do 2009 inaugurase unha xeira m¨¢is aberta, m¨¢is innovadora, m¨¢is participativa. Vivimos na sombra que todo o asombra, como ¨¦ a crise econ¨®mica, mais precisamente ese contexto pod¨ªa revalorizar a pol¨ªtica. Era unha oportunidade de constru¨ªr futuro, de debuxar alternativas. De xeito paradoxal, foi a campa?a da deconstruci¨®n. Non se exportou nada do bo, e importouse todo do malo. A guerra ling¨¹¨ªstica que non ti?amos. O estilo energ¨²meno nos discursos. A falta de escr¨²pulos na utilizaci¨®n da vida persoal. Mentres se ocultaba a corrupci¨®n real en Madrid e en Valencia, aqu¨ª se espallaba unha indocumentada sospeita por todos os recantos do Goberno de coalici¨®n progresista.

Unha campa?a para esquecer. Mais tam¨¦n para non esquecer. Para estudar con moito detalle. A sociedade civil mudou, a pol¨ªtica tam¨¦n, mais hai poderes instalados na s¨²a saudade e que os leva a exercer unha dereita brav¨², un proto-punkismo reaccionario. Xa non s¨® polo furto de debates, que en boa lei deber¨ªa invalidar o candidato que se negase, sen¨®n polo entusiasmo in¨¦dito co que alg¨²ns medios not¨¢beis se entregaron a deconstru¨ªr Galicia. Xa non c¨®mpre hoxe falar de medios de comunicaci¨®n de "dentro" e de "f¨®ra". ? m¨¢is exacto diferenciar entre os que pretenden constru¨ªr ou os que se encirran en deconstru¨ªr Galicia. Medios para ler e medios para desler. A ningu¨¦n pode estra?ar que os medios tomen posici¨®ns e se pronuncien en editoriais polas s¨²as preferencias, sen ocultaci¨®ns. Esa transparencia fai que os lectores poidamos dedicar m¨¢is tempo a ler que a desler. Unha cousa ¨¦ ser Cuarto Poder e outra pretender ser Goberno na Sombra. Unha cousa ¨¦ ser lobby e outra asumir directamente o papel do lobo.

Vladimir Nabokov sostivo a suxestiva idea de que a orixe da literatura estaba no conto de Pedro e o lobo. Se cadra tam¨¦n ¨¦ as¨ª na pol¨ªtica. Bouza est¨¢ ao tel¨¦fono, en Madrid, cun mapa n¨¢utico de sondaxes arredor de si.

-Oes, Ferm¨ªn, en serio, ti cres de verdade que v¨¦n o lobo?

-Desta vez, non ve?o con boas vibraci¨®ns. Ver vin o lobo. S¨® hai unha posibilidade de que non ve?a. Que o electorado de esquerdas, esas ducias de miles de persoas que aman a liberdade, non caian nunha abstenci¨®n activa como semella que pode pasar. Os resultados dependen agora mesmo dese 4 ou 5 % da poboaci¨®n.

Quen ¨¦ Ferm¨ªn Bouza Alv¨¢rez? Non procuren informaci¨®n sobre Ferm¨ªn nos medios convencionais. A Galipedia lim¨ªtase a dicir del: Ferm¨ªn Bouza ?lvarez (Santiago de Compostela, 1946) ¨¦ un soci¨®logo e escritor galego. ? fillo de Ferm¨ªn Bouza-Brey. Obra: Memoria do Dia?o, 1980 (novela); O tempo na auga, 1985 (poemario); Longo voo de paxaro, 1987 (narrativa); Labirinto de inverno, 1990 (poemas). Ten outros libros esenciais nos eidos das ciencias sociais. Nos pr¨®ximos d¨ªas sair¨¢ un que ser¨¢ ferramenta obrigada no estudo da Espa?a contempor¨¢nea: Las razones del voto en la Espa?a democr¨¢tica: 1977-2008. Bouza ?lvarez ¨¦ catedr¨¢tico de Opini¨®n P¨²blica na Universidade Complutense de Madrid. As s¨²as vixilias como estudoso dos comportamentos pol¨ªticos son xa unha lenda no planeta sociol¨®xico. Cando chegan as v¨¦speras electorais, s¨¢bese que Ferm¨ªn Bouza vai ir abrindo a sociedade ao xeito das capas da cebola para chegar a ese "n¨²cleo do enigma". Manexa todos os datos, mais para interpretar ese n¨²cleo do enigma hai unha esixencia imprescind¨ªbel: estar ¨¢ escoita, co?ecer o pobo, as mutaci¨®ns nas varas de medir da xente.

O noso detective salvaxe estudou tam¨¦n Psicolox¨ªa e licenciouse nesta materia canda Sociolox¨ªa. Estudos que rematou en Madrid, onde reside dende 1969. Unha das nosas mellores mentes endexamais reclamada para exercer en Galicia. Ferm¨ªn Bouza, ao seu xeito, segue a ser un desterrado. Saben como marchou? Era o ano de 1969. A polic¨ªa pol¨ªtica presentouse na s¨²a casa en Santiago. Estaba seu pai, Ferm¨ªn Bouza-Brey, escritor e xu¨ªz represaliado, unha intelixencia exquisita, esmagado pola dram¨¢tica historia. Ferm¨ªn est¨¢ nun cuarto ¨¢ espreita, silandeiro. E Bouza-Brey dille aos cazadores: "Meu fillo est¨¢ en Arxentina, coa nai". Era certo que a nai estaba en Arxentina. E os cincentos da secreta acreditaron. Ferm¨ªn, o mozo Ferm¨ªn, foxe ao d¨ªa seguinte para un agocho en Madrid. O hoxe catedr¨¢tico de Opini¨®n P¨²blica na Complutense xa non puido volver ¨¢ Universidade de Compostela. Ai, quen o tivera na Ala Oeste de San Caetano!

Que ¨¦ o que viu e o¨ªu Ferm¨ªn Bouza en Galicia estes d¨ªas para marchar sentindo o alento do lobo?