Curta do actor Rub¨¦n Ri¨®s sobre a represi¨®n do galego

Elena Rodr¨ªguez Guede quer¨ªa ser artista, pero no Ver¨ªn dos anos 50 non hab¨ªa lugar para ese so?o. Ao produtor Rub¨¦n Ri¨®s conmoveuno a historia deste desexo frustrado e o froito ¨¦ Coser e cantar, unha curta protagonizada por Arantxa Rodr¨ªguez, Amalia G¨®mez e Camila Bossa que se presentar¨¢ ma?¨¢ no Auditorio Municipal de Ourense. Nunca foi doado dicir aquilo de "mam¨¢, quero ser artista", pero menos a¨ªnda no rural galego do franquismo, contexto no que se sit¨²a a historia desta muller ¨¢ que, reco?ece Ri¨®s, "lle cortaron as ¨¢s".

Coser e cantar, segunda obra da produtora de Ri¨®s Claqueta Coqueta, quere render homenaxe non s¨® ¨¢ vocaci¨®n desta muller "especial", sen¨®n tam¨¦n recuperar a memoria dos galegofalantes reprimidos durante a ditadura. Nun ambiente escuro e opresivo que asocia o idioma ¨¢ ignorancia, a cativa reclama o seu dereito a non ser mellor nin peor, sen¨®n diferente. Unha diferencia que non ser¨ªa aceptada at¨¦ moitos anos despois, cando o Entroido de Ver¨ªn recupera a figura de Elena Rodr¨ªguez como a s¨²a Ra¨ª?a. "? o escenario que nunca puido ter", afirma o director, que se deu conta de que Elena ti?a unha historia que contar a primeira vez que falou con ela, hai cousa de dous anos.

O director lamenta que a tradici¨®n oral sexa cada vez m¨¢is desco?ecida

Que Ri¨®s faga cine en galego non ¨¦ ningunha casualidade. O ano pasado p¨²xose ¨¢s ordes de Ignacio Vilar en Pradolongo, un filme que apostou por achegarse aos mozos mediante a promoci¨®n en institutos. "Temos bos actores e bos equipos t¨¦cnicos. S¨® nos queda ensinar ao mundo as nosas produci¨®ns". Malia que o audiovisual funciona ben entre o p¨²blico m¨¢is novo, Ri¨®s detecta que os t¨®picos a¨ªnda gozan de boa sa¨²de. "Os rapaces vinculan o galego co nacionalismo, cando a defensa da lingua est¨¢ por riba das preferencias pol¨ªticas".

O produtor lamenta tam¨¦n que a tradici¨®n oral galega sexa cada vez m¨¢is desco?ecida para as novas xeraci¨®ns, algo que puido comprobar durante a promoci¨®n do seu anterior traballo, Adeus Esdrada? (2006) nos centros de ensinanza. "Se lle preguntas a un neno de oito anos que ¨¦ a Santa Compa?a, non o sabe", asegura. "A¨ªnda hai rexeitamento cara ao idioma e cara ¨¢ nosa tradici¨®n oral". ? por iso que Ri¨®s ve no cine a posibilidade dun discurso positivo sobre a cultura galega. "Pradolongo demostrou que o cine en galego chega ¨¢ xente, agora hai que seguir a facer pel¨ªculas, s¨® as¨ª se aprende".

Coser e cantar chega a Ourense despois de ser estreada no Festival Internacional de Cine Pobre de G¨ªbara (Cuba), onde "o p¨²blico quedou impresionado coas paisaxes de Galicia" e en A Mezquita, onde se rodou.