Cultura bota contas

Cando o bipartito puxo a andar a Axencia Galega das Industrias Culturais, daquela coa produci¨®n audiovisual no mesmo departamento c¨¢ m¨²sica e as artes esc¨¦nicas, as primeiras encomendas centr¨¢ronse en examinar o tecido cultural do pa¨ªs. Quizais por ser a primeira vez, a mesma sem¨¢ntica -xunguir creaci¨®n e industria- azougou de entrada ¨¢ xente do teatro, temerosa de que o econ¨®mico prevalecese sobre o art¨ªstico.

Para o ano que v¨¦n haber¨¢ que revisar esa caste de desacougos. A Conseller¨ªa de Cultura admite que un recurte orzamentario de entre o 15% e o 20% en 2010 -no ¨²ltimo ano, o bipartito xa o reduciu un 3,6%- "poder¨ªa ocorrer", sobre o tesoirazo de m¨¢is de dous d¨ªxitos nos Orzamentos Xerais que anunciou Feij¨®o. As prioridades ser¨¢n Turismo e Xacobeo. No resto, segundo declarou a este xornal o conselleiro, Roberto Varela, "o importante ¨¦ optimizar gasto". "Non queremos deixar desprotexido ning¨²n sector cultural, pero temos que ir a aqueles que te?en m¨¢is impacto na econom¨ªa". Varela pon o exemplo das fundaci¨®ns: "O que non te?a unha rendibilidade cultural, con actividades de pouco impacto ou in¨²tiles, queda descartado". "Imos respectar os compromisos existentes", engade, "pero se hai 15 festivais de teatro e catro ou cinco te?en m¨¢is repercusi¨®n, non se pode apostar por todos".

"Por que non usar a Javier Mar¨ªas para promover o Cami?o?", di Varela

"Desaparecen ¨¢mbitos enteiros de intervenci¨®n", l¨¢iase Margarita Ledo

Sobre as t¨¦cnicas do Goberno para medir o que ¨¦ ou non ¨¦ rendible culturalmente, e a falta de desenvolver as li?as de traballo da Direcci¨®n Xeral de Promoci¨®n Cultural, Francisco L¨®pez-Barxas reco?ece que haber¨¢ que pensalo "desde moitas perspectivas". E enf¨ªao co turismo en Ano Santo: "Ademais do valor cultural, tam¨¦n interesa, por exemplo, que medren as prazas hoteleiras. A¨ª hai que manter un certo equilibrio".

Coas instituci¨®ns hist¨®ricas da cultura galega pendentes de negociar as s¨²as dotaci¨®ns, as editoriais fac¨¦ndoo por separado, o audiovisual por compartimentar -as axudas xa se est¨¢n pagando- e a escena a¨ªnda medindo o alcance do baleirado no Centro Dram¨¢tico e no Centro Coreogr¨¢fico -este mes saber¨¢n se o PP respecta o Plan Galego das Artes Esc¨¦nicas-, a cineasta Margarita Ledo fai un resume de impresi¨®ns por entre un silencio, no que atinxe aos ¨®rganos da cultura, significativamente basto. Como acad¨¦mica e ponente do Consello, Ledo rescata o "aviso para navegantes" incrustado desde abril na p¨¢xina web da Conseller¨ªa. "Din que andan a traballar para definir os obxectivos prioritarios da pol¨ªtica cultural, e en Promoci¨®n e Difusi¨®n Cultural s¨® se le 'li?as estrat¨¦xicas en proceso de actualizaci¨®n".

"Andamos nunha sorte de ruela sen sa¨ªda na que, a falta de programa, falamos de axudas e outras acci¨®ns rutinarias do anterior Goberno", critica. "Pero desaparecen do mapa ¨¢mbitos enteiros de intervenci¨®n e non dan aparecido aqueles que se usan adoito como propaganda, coma o Xacobeo e a Cidade da Cultura". Para Margarita Ledo, a cultura non poder¨ªa deixar de ser un espazo de relaci¨®n, mais "todo indica que a consigna ¨¦ fomentar os departamentos estancos ou o estancamento".

Canto ¨¢ Cidade da Cultura, a previsi¨®n de aforro tras descartar Varela a idea orixinal de facer un teatro da ¨®pera, e volver ao Escenario Obradoiro do bipartito, non est¨¢ clara. A previsi¨®n de gasto no Xacobeo, que presentar¨¢ programa a finais de outubro, supera oficialmente os 7 mill¨®ns s¨® ata decembro deste ano. Sen falar da internacionalizaci¨®n da cultura, unha das ¨¢reas de preferencia do Goberno anterior, L¨®pez-Barxas anuncia "li?as estrat¨¦xicas de promoci¨®n: desenvolver a Lei do Libro, unha nova Lei de Bibliotecas en 2010, manter as axudas ¨¢ edici¨®n e ¨¢ traduci¨®n" -aqu¨ª reitera que a supresi¨®n das axudas este ano foi un "problema de prazos", e que a previsi¨®n de 135.000 euros para 2010 "depende dos orzamentos"- "e potenciar as feiras do libro no exterior". O Sal¨®n Internacional do Libro de Madrid, Bos Aires, Francfort e Guadalajara son as confirmadas. "Centrar¨¦monos nas editoriais galegas e o Xacobeo hao empapar todo", punt¨²a Varela. "O que non imos facer ¨¦ gastar un mill¨®n na Habana". M¨¢is concretamente, o conselleiro anunciou que para Francfort se traballa na produci¨®n dalg¨²n encontro entre autores espa?ois e alem¨¢ns, "sen localismos". "Se podemos, por que non imos utilizar a Javier Mar¨ªas para promocionar o Cami?o?".

No entanto, as dificultades orzamentarias xa este ano de festivais hist¨®ricos, desde as mostras de teatro de Ribadavia, Cee ou Cangas ata o Outono Fotogr¨¢fico de Ourense ou o Festival de Poes¨ªa de Salvaterra, este fin de semana -os 12.000 euros de Xacobeo e Cultura quedaron en 2.000-, prometen negociarse individualmente para 2010. Falta tam¨¦n por saber en que condici¨®ns de visibilidade se manter¨¢ o compromiso cos investigadores do proxecto interuniversitario As v¨ªtimas, os nomes, as voces e os lugares.

"Eu non cheguei a saber nada", di Nel Vidal, o director de Cultur.gal. Igual c¨®s Orzamentos Xerais, aquela posta en com¨²n da industria cultural aut¨®ctona durante o bipartito, con 600.000 euros de orzamento, coincid¨ªa coa campa?a do Nadal.