Votos de escritor

?s veces anda un de viaxe e esquece levar as ferramentas, estou a escribir no reverso da p¨¢xina dun texto literario, m¨¢is tarde procurarei un ordenador e pasarei estas palabras a word, e mandarei un e-mail. A p¨¢xina ¨¦ dunha novela apresentada a un certame de novela negra no que formo parte do xurado.

O premio ten unha dotaci¨®n importante, est¨¢ reservado para quen presente un romance escrito en castel¨¢n ou ingl¨¦s (o libro claramente mellor situado est¨¢ en ingl¨¦s). Aqu¨ª te?o a capacidade de incidir para que se premie un libro ou outro dos que concursan, por¨¦n eu non poder¨ªa optar ao premio por ser escritor en lingua galega. A falar claro, realmente eu poder¨ªa escribir un libro en castel¨¢n, seino facer (en ingl¨¦s realmente non), agora que a condici¨®n de "escritor en lingua galega" na pr¨¢ctica obr¨ªgame a un voto: non escribir a mi?a obra nesa outra lingua, tan presente e dominante na nosa realidade social, nas nosas vidas.

O escritor ¨¦ reo da lingua, das linguas, e non pode substraerse aos conflitos, relaci¨®ns de poder entre elas. A canto m¨¢is conflitiva ¨¦ esa relaci¨®n, m¨¢is se ve o escritor obrigado a tomar partido. Na Galiza quen quere ser escritor ten que optar, sen d¨²bida v¨¦monos abocados a facer unha opci¨®n que no fondo ¨¦ moral. Ningu¨¦n nos obriga a escoller nun senso ou outro, escribir nunha lingua ou noutra. Nesa escolla estamos s¨®s, mais evidentemente somos conscientes das implicaci¨®ns que ten. O escritor non escribe para si sen¨®n para os demais, o seu labor ¨¦ p¨²blico e pasa a ser patrimonio da sociedade; asumimos unha responsabilidade social. Iso no caso galego ¨¦ especialmente evidente: a literatura en lingua galega foi e mais ¨¦ un instrumento de construci¨®n dun pa¨ªs de noso, autocentrado. Ese voto crea un couto cho¨ªdo no que escribimos e que ten consecuencias profesionais e art¨ªsticas moi importantes e que alg¨²n d¨ªa deberamos explicitar, pois a propia sociedade ten dereito a co?ecer.

Ese trascendental dilema, escribir galego ou castel¨¢n, atravesou o s¨¦culo XX, Castelao e Valle-Incl¨¢n, os escritores que viaxaron ao Madrid de posguerra, os que aspiraron ao premio Nadal, a xeraci¨®n que nos anos 60 asentou o monoling¨¹¨ªsmo para os escritores galegos, ese que a¨ªnda ¨¦ hoxe o noso modelo vixente. E Alfredo Conde.

Conde anunciou este agosto que, se lle entend¨ªn ben, abandonaba a escrita literaria en lingua galega. Deixa de ser escritor en lingua galega (seguir¨¢ a ser escritor e galego). Faino porque se ve nunha situaci¨®n que lle resulta insoport¨¢bel. Non cabe aqu¨ª analizar as s¨²as raz¨®ns ou motivos, mais un escritor debe ser quen de comprender o que outro escritor experimenta e de respectar as s¨²as decisi¨®ns. En todo caso, o caso de Conde fai vis¨ªbeis as tensi¨®ns ocultas na literatura galega. Merece atenci¨®n.

http://susodetoro.blogaliza.org