Galicia ¨¢ conquista de Donostia

Ma?¨¢ empeza o festival de Cine de San Sebasti¨¢n. Pero para Galicia este ano non ¨¦ un festival m¨¢is. Este ano ¨¦ un gran paso para o cinema feito en Galicia, ou a¨ªnda m¨¢is, como se atreve a afirmar o produtor Manuel Crist¨®bal, "un fito incuestionable para o cine galego". A trav¨¦s da s¨²a empresa Perro Verde, Crist¨®bal produce o filme de animaci¨®n Arrugas, que xunto co documental Tra-las luces ostentar¨¢n unha hist¨®rica representaci¨®n galega na competici¨®n da secci¨®n Zabaltegi, o espazo dedicado aos novos realizadores e ¨¢s novas propostas f¨ªlmicas e onde estar¨¢n presentes filmes de todo o mundo.

Arrugas ¨¦ un filme de animaci¨®n sobre a relaci¨®n de dous maiores nun centro xeri¨¢trico, dirixido por Ignacio Ferreras e baseado no libro hom¨®nimo debuxado por Paco Roca, premio nacional de c¨®mic no 2008. Mentres, Tra-las luces de Sandra S¨¢nchez ¨¦ un emotivo documental sobre a vida itinerante dunha familia de feirantes. Ata a¨ª poder¨ªa quedar todo o asunto resumido, pero a presenza destas pel¨ªculas a competici¨®n en San Sebasti¨¢n ten un fondo moito m¨¢is interesante, m¨¢is al¨¢ deste paso in¨¦dito para o cinema galego. Son pel¨ªculas con varios puntos en com¨²n: est¨¢n feitas con orzamentos moi axustados, dirixidas por cineastas debutantes, que te?en un transfondo de exploraci¨®n dos x¨¦neros cinematogr¨¢ficos e, sobre todo, apostas arriscadas de dous produtores que representan unha nova xeraci¨®n de directores forxada en Galicia. "Posiblemente isto represente un relevo xeneracional", reflexiona Manuel Crist¨®bal arredor destes puntos com¨²ns e do paso que sup¨®n estar presentes na secci¨®n Zabaltegi. Crist¨®bal quedou prendado do libro Arrugas, mercou os dereitos e despois puxo o filme nas mans do debutante Ignacio Ferreras, un director con moito percorrido internacional no mundo da curtametraxe de animaci¨®n.

As d¨²as pel¨ªculas comparten vontade de exploraci¨®n e baixo orzamento

"Agardamos que a Administraci¨®n sexa sensible ao que levamos traballado"

"Estou emocionado do bonita que quedou", confesa Manuel Crist¨®bal, acabado de sa¨ªr da proxecci¨®n da pel¨ªcula rematada ao completo, e que el califica como "un drama en animaci¨®n e unha marabillosa pel¨ªcula sobre a amizade". Este produtor coru?¨¦s rodeouse para desenvolver o filme dunha chea de profesionais experimentados, como o guionista ?ngel de la Cruz ou o m¨²sico Nani Garc¨ªa, tam¨¦n presentes neste proxecto f¨ªlmico.

Xunto con Arrugas, en San Sebasti¨¢n estar¨¢ Tra-las luces, un filme que sup¨®n o debut de Sandra S¨¢nchez, producido por Tic-Tac. Tra-las luces ¨¦ un documental que empezou sendo un proxecto sobre a vida itinerante dos feirantes, e acabou centralizado na vida de Lourdes, unha muller cunha vida que se derruba ao seu arredor mentres soporta o peso do negocio familiar: unha pista de autos de choque. "Despois dunha dura rodaxe de nove meses cambiou tanto o proxecto que colleu vida propia. P¨®dese dicir que pensei unha pel¨ªcula e no cami?o fun atopando outra e deixeime levar polo que atopei", explica Sandra S¨¢nchez sobre as peculiaridades do seu filme, que lle supuxo un laborioso traballo despois de 220 horas de gravaci¨®n e ano e medio de montaxe.

A presenza destes filmes, que exploran m¨¢is al¨¢ dos seus x¨¦neros e que experimentan cos l¨ªmites, na secci¨®n Zabaltegi ¨¦ un feito que a Fernanda del Nido, produtora de Tic-Tac, non lle pasa desapercibido. "Afortunadamente cada vez est¨¢n menos claros o que son os l¨ªmites entre o documental e a ficci¨®n. Inter¨¦same moito esa indefinici¨®n que non ¨¦ casual, e que esta aposta arriscada entre na secci¨®n de Zabaltegi", explica esta produtora arxentina afincada en Galicia desde hai dez anos. "Creo que hai cousas en com¨²n no tipo de produci¨®ns que facemos", afirma por outra banda Manuel Crist¨®bal, que tam¨¦n fala no seu discurso sobre os l¨ªmites dos x¨¦neros da imaxe en movemento: "As fronteiras da animaci¨®n estanse expandindo. Cando merquei os dereitos ofrec¨¦ronme facela en imaxe real e dixen que non. En animaci¨®n ¨¦ unha pel¨ªcula ¨²nica e en imaxe real ser¨ªa unha pelicula m¨¢is".

Adem¨¢is das exploraci¨®ns de x¨¦nero, outro dos nexos en com¨²n que te?en estes filmes que estar¨¢n presentes na secci¨®n Zabaltegi ¨¦ o axustado dos seus presupostos. "Arrugas est¨¢ en torno aos dous mill¨®ns de euros, un orzamento case rid¨ªculo se o comparamos con filmes como Chico y Rita, con 10 mill¨®ns de euros, e xa non digamos O Ilusionista con 20 mill¨®ns de euros", calcula Crist¨®bal, quen reinvindica estes baixos presupostos "pola liberdade total e o resultado que se logra".

Nun presuposto afastado dos orzamentos da ficci¨®n tam¨¦n se moveu Tra-las luces, cuxos n¨²meros rondan os 300.000 euros. "Para un documental ¨¦ unha perspectiva boa, pero para unha ficci¨®n ser¨ªa imposible porque non hai oco na grella de televisi¨®n para este tipo de produtos", afirma Fernanda del Nido, unha produtora moi louvada polas s¨²as arriscadas apostas. "Atoparse con algu¨¦n como Fernanda foi determinante para min. A xente preg¨²ntame por que tardei vinte anos en facer un filme, pero primeiro hai que sentirse preparado e logo atopar o produtor axeitado como foi o caso nesta ocasi¨®n", explica Sandra S¨¢nchez antes de tomar cami?o de San Sebasti¨¢n, onde ma?¨¢ s¨¢bado se presentar¨¢ o filme. O domingo asistir¨¢ na sala Kursaal a un acto de promoci¨®n do cinema galego que organiza o Consorcio Audiovisual. A estrea de Tra-las luces est¨¢ prevista para o 30 de setembro, mentres que Arrugas negocia nestes d¨ªas a s¨²a distribuci¨®n para o ano 2012.

"Estar en Zabaltegi ou os traballos de Vaca Films, ?liver Laxe, Os Crebinsky ou 18 comidas non son froito da casualidade. Esperemos que a Administraci¨®n sexa sensible a todo o que levamos pelexado, porque o cinema xera identidade, postos de traballo e ultimamente tam¨¦n moita ilusi¨®n", concl¨²e Fernanda del Nido.