O sagrado na literatura

Se un profesor quere explicar que cousa ¨¦ literatura ten que comezar polo comezo: a literatura ¨¦ un cacho do que foi a relixi¨®n, do mesmo xeito que as pedras santas de Mux¨ªa son os restos do naufraxio da barca da Virxe. Mais, e logo a quen lle interesa hoxe en d¨ªa a relixi¨®n? Non sendo aos que viven dela, ¨¦ claro. (Se o Friedrich H?lderlin acertou, estamos hoxe abandonados dos deuses, estamos e somos hoxe ateos, "sen deuses").

E, a¨ªnda que non queira, a literatura nace desa ¨¢rbore extinguida e est¨¢ feita da propio pau. Por m¨¢is que hoxe se nos manifeste como o que ¨¦, un mester, un oficio de facer so?ar e entreter, leva nas veas da madeira restos do sagrado. Os escritores de vez sempre o souberon. Rosal¨ªa fixo comparecer aos severos santos do P¨®rtico para recriminarlles a s¨²a mudez porque comprendeu que a "luz e progreso en todas partes" non tiraban as d¨²bidas dos coraz¨®ns da xente e Otero Pedrayo, un militante do Romanticismo, dedicou toda a s¨²a vida a redactar un m¨¦todo para vivir de modo trascendente desde a s¨²a soidade e desde esta terra intensa e breve, que el quer¨ªa mai¨²scula, Terra. O galeguismo ¨¦ pura procura relixiosa, con raz¨®n os galeguistas non se chamaban entre si "compa?eiros", como os socialistas e anarquistas, nin "camaradas", como os comunistas e falanxistas, sen¨®n "irm¨¢ns": o galeguismo at¨¦ a guerra foi unha verdadeira relixi¨®n que non s¨® ofrec¨ªa comunitarismo e pa¨ªs, unha xente e un lugar, sen¨®n que ademais ofrec¨ªa unha vida religada ao mundo, unha vida sagrada.

O galeguismo ¨¦ procura relixiosa, e os galeguistas cham¨¢banse "irm¨¢ns", non "compa?eiros"

Hoxe, non. Precisamente foi Pi?eiro o que deu o paso a unha ideolox¨ªa moderna, atr¨¢s ficou xa aquel Otero que, a¨ªnda sab¨¦ndose el un l¨²cido Montaigne, reivindica apaixonadamente ao bardo Herder. Pi?eiro d¨¢ paso a Heidegger, que entra na nosa lingua (aquel censor franquista, Aparicio, que censurou a edici¨®n daqueles textos pretend¨ªa conservar a nosa inocencia hist¨®rica: quer¨ªa evitarnos as angustias de vivir no descrimento). Pi?eiro filosofa sobre a "saudade"... Filosofa, xa non ten fe, non cre. Pi?eiro xa ¨¦ un desesperado (eis tam¨¦n o seu m¨¦rito). Pensa un en tantos intelectuais e escritores orfos de deuses, ao cabo cl¨¦rigos extraviados, cando contempla o entusiasmo co que os rapaces se acollen ao Sama¨ªn (non nos enganemos, ¨¦ o Halloween que chegou polos filmes norteamericanos). Neste noso mundo desacralizado e laico triunfan os esqueletos, as momias, os zombies. E os m¨¢is fermosos protagonistas son os vampiros, esa promesa de maxia, misterio da morte, eternidade. ? ben razon¨¢bel, ¨¦ o m¨¢is sensato, que esta mocidade rom¨¢ntica procure historias de vampiros.