_
_
_
_
LUCES

?tica da desaparici¨®n

Vellos barquilleiros relatan o declinio da civilizaci¨®n rural e a experiencia da guerra civil no ¨²ltimo libro do poeta e fil¨®sofo Emilio Ara¨²xo

Xulio Xácome Vázquez, labrego de A Miranda.
Xulio X¨¢come V¨¢zquez, labrego de A Miranda.

¡°Aquilo, ver as estradas cheas de xente... Despois v¨¦n Argel¨¨s-sur-Mer. Al¨ª estiven eu[¡­]. Outra guerra, e xa estaban os franceses, xa alg¨²n desconfiaban, dixo eiqu¨ª imos tela. E n¨®s vi?¨¦monos para eiqu¨ª. E met¨¦ronme nun campo, en Cervera, botei vinte e catro d¨ªas, pero se botamos outros vinte e catro, morremos, de fame. Xa non hab¨ªa nada que comer. Trat¨¢ronnos mal, moi mal¡±.

O recordo nesgado dos campos de concentraci¨®n ¨¦ de Manuel Rodr¨ªguez, barquilleiro de Chandrexa. Papou a guerra con 18 anos e contoullo a Emilio Ara¨²xo en 1989. ¡°Ti?amos un inimigo que nos estaba comendo. A Guerra. Por que se meteu aquilo a un pa¨ªs a morrer? E total. E total isto. Eu te?o oitenta e cinco anos. E non fun capaz de coller un emprego toda a mi?a vida. O contrario. Inimigo. Un inimigo¡±. Isto d¨ªxollo, a¨ªnda en 2006, o tam¨¦n chandrex¨¢n Avelino Gonz¨¢lez V¨¢zquez. Son dous dos ¡°heroes an¨®nimos que Galicia elabora e que nunca nomear¨¢¡±, cuxos testemu?os, respectuosos coa fala orixinal, artellan Sombra respirada dunha reliquia (barquilleiros). O ¨²ltimo libro do fil¨®sofo, poeta e etn¨®logo ourens¨¢n contin¨²a, ¨¢ s¨²a maneira, o traballo de Mart¨ªn ?lvarez e Mar¨ªa del Carmen Paz en Barquilleiro, vendedor d?olvido, cunha idea etnol¨®xica m¨¢is arrimada ¨¢ gastronom¨ªa (?lvarez compaxina o seu traballo de profesor de hostaler¨ªa en Vilamar¨ªn coa pr¨¢ctica do vello oficio).

O de Ara¨²xo excede o ¨¢mbito antropol¨®xico, sociol¨®xico e etnogr¨¢fico. Emoci¨®n e d¨® an¨®anse sen narradores dediante, a penas aclaraci¨®ns ambulantes do autor, poes¨ªa nos intersticios que ordea os tres rexistros de Sombra¡­: o relato dun oficio que a¨ªnda non desaparecera cando Ara¨²xo comezou a entrevistar xente, a agon¨ªa do rural e a narraci¨®n das vidas dos oficiantes, a maior¨ªa da gorxa do Sil ¡ªParada, nomeadamente¡ª e a vender barquillos en zona republicana cando o Golpe do 36. As¨ª d¨¢ tam¨¦n o libro, tanxencialmente, nun libro de conversaci¨®ns que interroga con criterios singulares a uns rapaces que chegaron a Madrid con 13 ou 14 anos ¡°coa m¨¢quina de sulfatar¡± ¡ªas¨ª pesaba a barquilleira¡ª ao lombo. En Sombra¡­, por¨¦n, non hai reminiscencia de nostalxia, sen¨®n un intento de activar memoria e vida como formas pensantes e creadoras de lazos sociais. Ao ser peor o silencio c¨¢ morte, vencellar a idea de d¨® coa de inminencia. Algo desaparece, pero as palabras dos barquilleiros serven para constru¨ªr un espazo onde poder¨ªa xurdir algo imprevis¨ªbel.

¡°Xente moi lista, que non tiveron vida, non houbo quen os sacase, nin viron nada e naceuse e morreuse es¨ª. Eiqu¨ª ¨¦ bonito, para n¨®s m¨¢is ben nos fai triste, porque nos encontramos sen xente, estamos solitarios, que non sei como non bota mau o Estado de n¨®s e disto. O porvir do campo, malo. Selva todo. Eiqu¨ª s¨® estamos hoxe catro vellos da mi?a idade, uns poucos m¨¢is, outros poucos menos, imos morrendo e porta pechada¡± (Xulio X¨¢come V¨¢zquez. A Miranda, agosto do 1990).

¡°Eiqu¨ª s¨® estamos catro vellos da mi?a idade. Imos morrendo e porta pechada¡±

No contexto da desaparici¨®n, malia a todo, ningu¨¦n chora polo perdido. O dos barquilleiros era un oficio pobre e duro, de atravesaren comarcas a p¨¦. Mais alegre pola aventura da noite, a verbena e a emancipaci¨®n, que tende a superar a dial¨¦ctica entre amos e criados. O amo era o dono da m¨¢quina, un cilindro vermello de folla de lata cunha tapa circular onde os n¨²meros, do 1 ao 9 en d¨²as ringleiras conc¨¦ntricas con vari?as verticais onde deter a p¨²a da roda ¡ªa ruleta do barquilleiro¡ª, decid¨ªan o n¨²mero de barquillos parisi¨¦ns que levaba o xogador. Os aprendices que quer¨ªan ser barquilleiros aprend¨ªan de noite, ¨¢s agachadas, c¨®mo mesturar a auga coa fari?a, o zucre e a canela. E co amo, polo d¨ªa, a ciencia das bolas da barquilleira. S¨® escintila unha cita en Sombra respirada dunha reliquia, onde todo chega a partir do eco. As¨ª Derrida (a claridade da morte, e c¨®mo escribir dende ela) como Lautr¨¦amont (e a s¨²a paix¨®n polas matem¨¢ticas). ¡°Unha das direcci¨®ns nas que tento empuxar ¨¦ a de exemplaridade e capacidade dun oficio de supervivencia onde Galicia aportou ao mundo un esforzo mod¨¦lico", resume Ara¨²xo, aqu¨ª ao abeiro de John Berger. O ¨²nico ditado alleo en Sombra¡­ ¨¦ de Manuel Antonio: ¡°Fomos ficando sos, o mar, o barco e m¨¢is n¨®s¡±. Ten unha explicaci¨®n: ¡°Iamos unha vez de noite no coche de li?a pola chaira das G¨¢ndaras, cun barquilleiro de 93 anos, o Felipe de Barxacova¡­ O condutor, o Florencio de Celeir¨®s, ¨ªanos contando a s¨²a vivencia do 36 en Madrid. Tardou en saber que o c¨¢ntico UHP, UHP!, era Un¨ªos Hermanos Proletarios¡­ O Florencio morreu facendo vinte viaxes, vinte traballos por aquelas estradas para sobrevivir¡±.

[¡­]Cando retornou ¨¢s s¨²as casas co libro na man[¡­], o autor de Cinsa no vento, que prepara agora un dicionario do Entroido de Laza, tivo que dixerir o abandono xeri¨¢trico ou a morte f¨ªsica da maior¨ªa dos entrevistados. Sen rematar as coseduras do volume que publica na s¨²a editorial non venal, Amastra-N-Gallar, tam¨¦n houbo que decidir entroutras escollas. Publicar ou non a primeira fotograf¨ªa galega co?ecida sobre un oficio de pobres? F¨ªxoo co permiso de The Hispanic Society of America. Reproducir a primeira imaxe dun barquilleiro galego, tirada por Ruth Matilda Anderson no 1924, custou 75 d¨®lares.

Tu suscripci¨®n se est¨¢ usando en otro dispositivo

?Quieres a?adir otro usuario a tu suscripci¨®n?

Si contin¨²as leyendo en este dispositivo, no se podr¨¢ leer en el otro.

?Por qu¨¦ est¨¢s viendo esto?

Flecha

Tu suscripci¨®n se est¨¢ usando en otro dispositivo y solo puedes acceder a EL PA?S desde un dispositivo a la vez.

Si quieres compartir tu cuenta, cambia tu suscripci¨®n a la modalidad Premium, as¨ª podr¨¢s a?adir otro usuario. Cada uno acceder¨¢ con su propia cuenta de email, lo que os permitir¨¢ personalizar vuestra experiencia en EL PA?S.

En el caso de no saber qui¨¦n est¨¢ usando tu cuenta, te recomendamos cambiar tu contrase?a aqu¨ª.

Si decides continuar compartiendo tu cuenta, este mensaje se mostrar¨¢ en tu dispositivo y en el de la otra persona que est¨¢ usando tu cuenta de forma indefinida, afectando a tu experiencia de lectura. Puedes consultar aqu¨ª los t¨¦rminos y condiciones de la suscripci¨®n digital.

Archivado En

Recomendaciones EL PA?S
Recomendaciones EL PA?S
Recomendaciones EL PA?S
_
_
seductrice.net
universo-virtual.com
buytrendz.net
thisforall.net
benchpressgains.com
qthzb.com
mindhunter9.com
dwjqp1.com
secure-signup.net
ahaayy.com
tressesindia.com
puresybian.com
krpano-chs.com
cre8workshop.com
hdkino.org
peixun021.com
qz786.com
utahperformingartscenter.org
worldqrmconference.com
shangyuwh.com
eejssdfsdfdfjsd.com
playminecraftfreeonline.com
trekvietnamtour.com
your-business-articles.com
essaywritingservice10.com
hindusamaaj.com
joggingvideo.com
wandercoups.com
wormblaster.net
tongchengchuyange0004.com
internetknowing.com
breachurch.com
peachesnginburlesque.com
dataarchitectoo.com
clientfunnelformula.com
30pps.com
cherylroll.com
ks2252.com
prowp.net
webmanicura.com
sofietsshotel.com
facetorch.com
nylawyerreview.com
apapromotions.com
shareparelli.com
goeaglepointe.com
thegreenmanpubphuket.com
karotorossian.com
publicsensor.com
taiwandefence.com
epcsur.com
southstills.com
tvtv98.com
thewellington-hotel.com
bccaipiao.com
colectoresindustrialesgs.com
shenanddcg.com
capriartfilmfestival.com
replicabreitlingsale.com
thaiamarinnewtoncorner.com
gkmcww.com
mbnkbj.com
andrewbrennandesign.com
cod54.com
luobinzhang.com
faithfirst.net
zjyc28.com
tongchengjinyeyouyue0004.com
nhuan6.com
kftz5k.com
oldgardensflowers.com
lightupthefloor.com
bahamamamas-stjohns.com
ly2818.com
905onthebay.com
fonemenu.com
notanothermovie.com
ukrainehighclassescort.com
meincmagazine.com
av-5858.com
yallerdawg.com
donkeythemovie.com
corporatehospitalitygroup.com
boboyy88.com
miteinander-lernen.com
dannayconsulting.com
officialtomsshoesoutletstore.com
forsale-amoxil-amoxicillin.net
generictadalafil-canada.net
guitarlessonseastlondon.com
lesliesrestaurants.com
mattyno9.com
nri-homeloans.com
rtgvisas-qatar.com
salbutamolventolinonline.net
sportsinjuries.info
wedsna.com
rgkntk.com
bkkmarketplace.com
zxqcwx.com
breakupprogram.com
boxcardc.com
unblockyoutubeindonesia.com
fabulousbookmark.com
beat-the.com
guatemala-sailfishing-vacations-charters.com
magie-marketing.com
kingstonliteracy.com
guitaraffinity.com
eurelookinggoodapparel.com
howtolosecheekfat.net
marioncma.org
oliviadavismusic.com
shantelcampbellrealestate.com
shopleborn13.com
topindiafree.com
v-visitors.net
djjky.com
053hh.com
originbluei.com
baucishotel.com
33kkn.com
intrinsiqresearch.com
mariaescort-kiev.com
mymaguk.com
sponsored4u.com
crimsonclass.com
bataillenavale.com
searchtile.com
ze-stribrnych-struh.com
zenithalhype.com
modalpkv.com
bouisset-lafforgue.com
useupload.com
37r.net
autoankauf-muenster.com
bantinbongda.net
bilgius.com
brabustermagazine.com
indigrow.org
miicrosofts.net
mysmiletravel.com
selinasims.com
spellcubesapp.com
usa-faction.com
hypoallergenicdogsnames.com
dailyupdatez.com
foodphotographyreviews.com
cricutcom-setup.com
chprowebdesign.com
katyrealty-kanepa.com
tasramar.com
bilgipinari.org
four-am.com
indiarepublicday.com
inquick-enbooks.com
iracmpi.com
kakaschoenen.com
lsm99flash.com
nana1255.com
ngen-niagara.com
technwzs.com
virtualonlinecasino1345.com
wallpapertop.net
casino-natali.com
iprofit-internet.com
denochemexicana.com
eventhalfkg.com
medcon-taiwan.com
life-himawari.com
myriamshomes.com
nightmarevue.com
healthandfitnesslives.com
androidnews-jp.com
allstarsru.com
bestofthebuckeyestate.com
bestofthefirststate.com
bestwireless7.com
britsmile.com
declarationintermittent.com
findhereall.com
jingyou888.com
lsm99deal.com
lsm99galaxy.com
moozatech.com
nuagh.com
patliyo.com
philomenamagikz.net
rckouba.net
saturnunipessoallda.com
tallahasseefrolics.com
thematurehardcore.net
totalenvironment-inthatquietearth.com
velislavakaymakanova.com
vermontenergetic.com
kakakpintar.com
begorgeouslady.com
1800birks4u.com
2wheelstogo.com
6strip4you.com
bigdata-world.net
emailandco.net
gacapal.com
jharpost.com
krishnaastro.com
lsm99credit.com
mascalzonicampani.com
sitemapxml.org
thecityslums.net
topagh.com
flairnetwebdesign.com
rajasthancarservices.com
bangkaeair.com
beneventocoupon.com
noternet.org
oqtive.com
smilebrightrx.com
decollage-etiquette.com
1millionbestdownloads.com
7658.info
bidbass.com
devlopworldtech.com
digitalmarketingrajkot.com
fluginfo.net
naqlafshk.com
passion-decouverte.com
playsirius.com
spacceleratorintl.com
stikyballs.com
top10way.com
yokidsyogurt.com
zszyhl.com
16firthcrescent.com
abogadolaboralistamd.com
apk2wap.com
aromacremeria.com
banparacard.com
bosmanraws.com
businessproviderblog.com
caltonosa.com
calvaryrevivalchurch.org
chastenedsoulwithabrokenheart.com
cheminotsgardcevennes.com
cooksspot.com
cqxzpt.com
deesywig.com
deltacartoonmaps.com
despixelsetdeshommes.com
duocoracaobrasileiro.com
fareshopbd.com
goodpainspills.com
hemendekor.com
kobisitecdn.com
makaigoods.com
mgs1454.com
piccadillyresidences.com
radiolaondafresca.com
rubendorf.com
searchengineimprov.com
sellmyhrvahome.com
shugahouseessentials.com
sonihullquad.com
subtractkilos.com
valeriekelmansky.com
vipasdigitalmarketing.com
voolivrerj.com
zeelonggroup.com
1015southrockhill.com
10x10b.com
111-online-casinos.com
191cb.com
3665arpentunitd.com
aitesonics.com
bag-shokunin.com
brightotech.com
communication-digitale-services.com
covoakland.org
dariaprimapack.com
freefortniteaccountss.com
gatebizglobal.com
global1entertainmentnews.com
greatytene.com
hiroshiwakita.com
iktodaypk.com
jahatsakong.com
meadowbrookgolfgroup.com
newsbharati.net
platinumstudiosdesign.com
slotxogamesplay.com
strikestaruk.com
trucosdefortnite.com
ufabetrune.com
weddedtowhitmore.com
12940brycecanyonunitb.com
1311dietrichoaks.com
2monarchtraceunit303.com
601legendhill.com
850elaine.com
adieusolasomade.com
andora-ke.com
bestslotxogames.com
cannagomcallen.com
endlesslyhot.com
iestpjva.com
ouqprint.com
pwmaplefest.com
qtylmr.com
rb88betting.com
buscadogues.com
1007macfm.com
born-wild.com
growthinvests.com
promocode-casino.com
proyectogalgoargentina.com
wbthompson-art.com
whitemountainwheels.com
7thavehvl.com
developmethis.com
funkydogbowties.com
travelodgegrandjunction.com
gao-town.com
globalmarketsuite.com
blogshippo.com
hdbka.com
proboards67.com
outletonline-michaelkors.com
kalkis-research.com
thuthuatit.net
buckcash.com
hollistercanada.com
docterror.com
asadart.com
vmayke.org
erwincomputers.com
dirimart.org
okkii.com
loteriasdecehegin.com
mountanalog.com
healingtaobritain.com
ttxmonitor.com
nwordpress.com
11bolabonanza.com