Hitza ardatz duen parodia

I?aki I?urrieta (Soraluze, 1953) eleberriaren uhinetan sartu da, itzultzaile gisa aritu ondoren, Kuskue Tanden (2004) eleberria argitaratu duelarik.

Izenburutik bertatik parodia kutsua du nobelak, eta broma bat irakurtzen ari dela irudituko du irakurleak maiz. Eta umorea ez da falta Gabin protagonistaren pasadizoak jarraitzen ditugunean. Une batean nobelak garbi adierazten du zeintzuk izan diren gaiak, matazaren alde batzuk: "Hausterren gogo-jardun bereziak, Marujarako gau-ibilerak, itzulpen saioetako aurkikuntzak, Rohmerren filmei buruzko eztabaidak": denak hitzaren inguruan itzulika. Hitza bihurtzen baita ardatz nagusi, ekintzaren aurretik, nik uste.

Izen ere, nobelak alde bi garbiak marraztu ditu bere ibilbidean. Alde batetik, pisu batean bizi diren estudianteen bizitza islatzen du. Trantsizio garaia da, baina oraindik gogorra da giroa. Hitzetan oinarrituriko umorea eraikitzen oso abila da I?urrieta eta alde horretan testuak, nahiz eta ekintzetan errepikakorra izan, mantentzen du eskatu behar zaion irakurlearekiko lotura. Bigarren aldean, Klara grabatzailea eta artearen esentziaren sinboloa dena, agertzen denean, testuak sakontasuna hartzen du. Sinbolo nagusia den moduan izpi berdea.

Idealaren eta egunerokotasunaren artean, idazle izan ala ez izanaren artean, gizatalde baten garaia eta giroa marraztu nahi izan du I?urrietak, eta agian, hauxe liteke nobelaren baliorik nagusiena.

I?aki I?urrieta: Kuskue Tanden. Alberdania. Irun, 2004, 235 or., 15 euro.