"Cine galego? Aquel que o p¨²blico conciba como tal"

"Aqu¨ª sempre esaxeramos. Ou triunfamos ou estamos perdidos". As¨ª resume Mar¨ªa Bouzas (A Coru?a, 1962) a s¨²a investidura, a finais de setembro, como presidenta da Academia Galega da Audiovisual, tras a demisi¨®n de Manolo G¨®mez. A alarma pola suspensi¨®n da rodaxe d'Os mortos van de pr¨¦sa (Dygra Films) superou daquela ¨¢ recente pol¨¦mica sobre o atraso na rodaxe de longametraxes no primeiro trimestre do ano. "? como se o audiovisual galego deixase s¨²petamente de existir", ironiza.

A Academia presenta hoxe a gala dos Premios Mestre Mateo, que se entregan o d¨ªa 9. No ronsel dos premios organizar¨¢, por vez primeira desde a s¨²a creaci¨®n en 2002, as primeiras xornadas de balance do sector, iniciativa que se encadra na necesidade de redimensionar o seu propio papel. Dos 3.000 profesionais que gravitan arredor do audiovisual, s¨® se conseguiu fidelizar a 200. A captaci¨®n de socios na Televisi¨®n de Galicia ¨¦ unha das campa?as pendentes.

"Queremos que a sociedade galega valore o traballo de todos os profesionais e creadores do audiovisual galego", di Bouzas. "Que o sinta como algo seu". Mellorar a proxecci¨®n social da AGA, al¨¦n da gala anual dos Mestre Mateo, e fomentar a educaci¨®n audiovisual na escola (aqu¨ª as li?as de colaboraci¨®n con Educaci¨®n est¨¢n por definir) son as tarefas m¨¢is inmediatas de Bouzas, unha das mellores actrices galegas. "Que os que non est¨¢n comecen a estar", afirma.

"N¨®s non temos unha misi¨®n sindical como as agrupaci¨®ns sectoriais", indica. "Aqu¨ª hai xente de todas as asociaci¨®ns e de calquera oficio de creaci¨®n ou xesti¨®n". Por¨¦n, a "neutralidade" estatutaria da Academia nun mundo coma o audiovisual galego non ¨¦ doada. Entre consorcios, axencias, cl¨²steres e asociaci¨®ns especificamente gremiais, as mensaxes das diferentes portavoc¨ªas non adoitan espallarse en sentido ¨²nico. "Temos que escoitarnos", teima Bouzas. "Na directiva da asociaci¨®n temos perfectos exemplos de xente que pensa de diferentes maneiras".

Esas diverxencias non impedir¨¢n, de entrada, que unha comisi¨®n de traballo da AGA revise o acceso aos premios. Ata agora discrimin¨¢banse en positivo as versi¨®ns orixinais en galego, os proxectos cun 25% de produci¨®n propia ou cun equipo t¨¦cnico galego ao 50%. Por unha cuesti¨®n de capitalizaci¨®n, dicir cine galego segue sendo unha cuesti¨®n pol¨ªtica. "Eu te?o o meu punto de vista persoal", di Bouzas, "pero como presidenta da Academia fico cunha definici¨®n xornal¨ªstica. Cine galego? Aquel que o p¨²blico conciba como tal". "O galego ¨¦ desexable, pero se falamos de creaci¨®n hai outras opci¨®ns igual de respectables".

Falando de produci¨®n, a cuesti¨®n ¨¦ m¨¢is ingrata. "Hai que promocionar as longas en galego porque no mercado ter¨ªano m¨¢is cr¨². O tema ¨¦ complexo, e a idea ser¨ªa cami?ar cara unha proxecci¨®n social do cine galego con contido". "Fallouse na promoci¨®n e na exportaci¨®n", sinala Bouzas. "Para o mercado interno estamos m¨¢is que abastecidos, e as coproducci¨®ns tam¨¦n son moi positivas, pero... Un ten que saber a que cultura pertence e cal ¨¦ a s¨²a identidade para que haxa intercambio".

Desque ela e Mar¨ªa Pujalte, agora en Madrid, fundaran a Compa?¨ªa de Mar¨ªa, Bouzas converteuse nun dos rostros principais da escena galega, tam¨¦n visible en produci¨®ns como Hero¨ªna ou O agasallo de Silvia. Estes d¨ªas promociona Atlas de geograf¨ªa humana, de Azucena Carrera. Ao tempo ensaia nun local de Lamas de Abade Os cadaleitos de zinc, o texto de Svetlana Alexievitch sobre a guerra de Afganist¨¢n. Leva pouco na pol¨ªtica, pero aclara: "O meu ni?o segue aqu¨ª".