"Cando se nos ten que ver ¨¦ agora"

"Hai que reforzar a tensi¨®n no tecido da memoria hist¨®rica. Cando se nos ten que ver ¨¦ agora", di Dionisio Pereira. O historiador coru?¨¦s, convencido de que hai "un antes e un despois" do proxecto As v¨ªtimas, os nomes, as voces e os lugares - "a base de datos coas entrevistas est¨¢ aberta a toda a sociedade, alimentar¨¢ tam¨¦n traballos de creaci¨®n"-, recorda tam¨¦n o que non foi posible daquela.

"O Consello da Memoria [que deb¨ªa ser o enganche de todas as asociaci¨®ns] non cumpriu as expectativas pola falta de compromiso da Administraci¨®n e de moitos dos que estaban al¨ª". O Centro da Memoria -a imaxe reducida de Catalu?a- tam¨¦n se foi adiando, pero coa actual Xunta as d¨²as cousas son unha entelequia. No novo contexto, o monumento aos represaliados na Coru?a, promovido pola Comisi¨®n de Recuperaci¨®n da Memoria Hist¨®rica, accedeu ¨¢s axudas estatais - "n¨®s imos certificar os nomes"-. Tam¨¦n a Deputaci¨®n de Lugo consigna fondos para o estudo da represi¨®n.

Para Lourenzo Fern¨¢ndez Prieto, director do proxecto -agora nas elecci¨®ns a reitor da Universidade de Santiago-, e supervisor da maior¨ªa das novas aproximaci¨®ns ao franquismo dentro do grupo de investigaci¨®n Historia agraria e pol¨ªtica no mundo rural, que dirixe para a Universidade compostel¨¢ Ram¨®n Villares, o recurte dos fondos non escurece o conseguido. "En Euskadi van utilizar o noso m¨¦todo de traballo".

Pereira, que traballa con Eliseo Fern¨¢ndez e V¨ªctor Oia sobre unha historia do anarquismo galego ata hoxe, ¨¦ optimista doutra maneira. Como cidad¨¢n, comparte a necesidade de "vencer politicamente" a actual regresi¨®n. E se un P¨¦rez-Reverte pode dicir que "en ambos lados hubo hijos de puta", sen m¨¢is, el atrib¨²eo "¨¢ resaca". "O noso traballo percute no franquismo sociol¨®xico e chega ¨¢ contorna da socialdemocracia".