Misi¨®n e produci¨®n

Os artistas din que m¨¢is que nada foi dese?ador, os dese?adores que foi un empresario, os empresarios falan del como artista, a¨ªnda hai quen di que tam¨¦n foi editor... Isaac D¨ªaz Pardo doulle a todo isto e a moito m¨¢is, pero c¨®mpre abandonar o t¨®pico do home renacentista e centrar a s¨²a personalidade, deliberadamente ensarillada entre a morea de empresas e sociedades que el mesmo foi tecendo arredor de si.

Non sei ben por que decide abandonar a profesi¨®n de pintor, que xa desenvolve con ¨¦xito ao pouco de rematar Belas Artes, pero mesmo despois de po?er a andar Cer¨¢micas do Castro (1949), con 29 anos, contin¨²a a pintar e a¨ªnda as primeiras pezas que saen da f¨¢brica son pequenas esculturas, extensi¨®ns da s¨²a obra pl¨¢stica, que mesmo mostra en exposici¨®ns xunto aos seus cadros. ? na estad¨ªa americana (1955-1968) onde est¨¢ a clave. Isaac acode a Bos Aires, ¨¦ sabido, buscando o encontro cos exiliados. ? al¨ª onde se opera a conversi¨®n industrial, a transfiguraci¨®n total do pintor de cabalete tradicional, dotado de extraordinaria facilidade, a un dese?ador que se fai empresario para xerar as s¨²as propias encomendas. ? Lu¨ªs Seoane quen lle achega o co?ecemento dos modelos te¨®ricos do dese?o europeo, nomeadamente a Bauhaus, pero tam¨¦n a experiencia que naqueles mesmos anos se est¨¢ a desenvolver na escola da cidade alem¨¢ de Ulm (1953-1968), todo peneirado pola actitude cr¨ªtica cara ao estilo internacional que todo o estandariza na arquitectura e no dese?o daqueles anos. "N¨®s queremos enriquecer ao mundo coa nosa diferenza", e Seoane e D¨ªaz Pardo propo?en a necesidade de ollar as "formas esquecidas" de Galiza para atopar "os si?os do seu propio sistema de expresi¨®n" tal como afirma o Manifesto (1970) do Laboratorio de Formas, entidade con vocaci¨®n reitora fundado polos dous en 1963. Isaac abandona a f¨¢brica de cer¨¢mica que emprendera na Pampa arxentina -"non sei que se nos perd¨ªa al¨ª, na fin do mundo"- e volve a Galiza. Seoane sinala o norte. De traballar na cer¨¢mica hai que recuperar o esp¨ªrito do Sargadelos de Iba?ez, o pioneiro da Ilustraci¨®n que se anticipa ¨¢ creaci¨®n da industria espa?ola. Al¨ª est¨¢ a¨ªnda o caol¨ªn, a materia prima da porcelana, e as ru¨ªnas dun motivo de orgullo para os galegos. Tam¨¦n un nome, un top¨®nimo que pode volver a ser marca de prestixio. Armado con toda esta bagaxe e xa cun grande co?ecemento tecnol¨®xico, Isaac bota a andar a nova f¨¢brica en 1970. Nunha d¨¦cada consegue ocupar os espazos ¨ªntimos de todos os galegos. As clases medias, que nos anos setenta entran nun acelerado proceso de urbanizaci¨®n, enchen as s¨²as salas con aquela cer¨¢mica, ao mesmo tempo que o pl¨¢stico remata totalmente coa produci¨®n de pezas artesanais, ¨¦tnicas, un novo enxoval simb¨®lico ¨¦ elevado aos andeis dos cuartos de estar.

Armado con gran bagaxe tecnol¨®xica e cultural, abre a f¨¢brica en 1970

Se agora tentamos explicar o ¨¦xito e facer balanzo, apresurado e probablemente inexacto, do traballo de Isaac D¨ªaz Pardo, te?o que constatar de entrada que ¨¦ a de dese?ador a faceta central da s¨²a personalidade. Pero non como dese?ador industrial, que tam¨¦n, sen¨®n como produtor de signos, como dese?ador de comunicaci¨®n ou m¨¢is exactamente do que hoxe chamar¨ªamos branding, termo ingl¨¦s que, na xiria profesional do dese?o de identidade, expresa a construci¨®n deliberada, planificada e continuada dunha marca, descubrindo e cultivando os valores propios, dot¨¢ndoa de atributos materiais e inmateriais e, por suposto, creando a s¨²a identidade gr¨¢fica, packaging, dese?ando un modelo de tendas a implantar, creando acontecementos para xerar notoriedade, producindo noticias... Todo un programa cl¨¢sico que Isaac desenvolve persoalmente, sen modelo a imitar, intuitivamente, mais sen crear equipos nin contar con colaboradores. Pero o m¨¢is importante, D¨ªaz Pardo dota ¨¢ s¨²a empresa dunha misi¨®n. Antic¨ªpase as¨ª ao que a¨ªnda hoxe ¨¦ unha novidade en moitas empresas, a responsabilidade social corporativa, concepto que pretende algo m¨¢is que o mecenado pero que a¨ª comeza. Coa ambici¨®n que sempre puxo en todo, Isaac asume que pode "cambiar o mundo e m¨¢is concretamente Galiza", fin elevado e nobre como excesivo e desmesurado para unha f¨¢brica de porcelana. ? un ideario que el mesmo reco?ece utopista, que xa est¨¢ en Morris, Gropius e outros pais fundadores da disciplina do dese?o, pero que Isaac aborda cunha dobre estratexia, como dese?ador e como empresario. Como dese?ador de produto practica a relectura de formas tradicionais para dotar de sinais de identidade galega aos obxectos, prima a comunicaci¨®n e pon pouco interese noutras funci¨®ns. Como empresario tentar¨¢ sempre investir os beneficios en investigaci¨®n, pero sobre todo en financiar acontecementos culturais, edici¨®ns de libros, soster instituci¨®ns, crear museos..., "todo un movemento para axudar a Galiza". ? a pol¨ªtica por outros medios, Isaac pon en pr¨¢ctica con Sargadelos un proxecto de redenci¨®n social e persoal.

Al¨¦n dos beneficios, D¨ªaz Pardo ofrece ¨¢ sociedade a s¨²a empresa, ¨¦ a ¨²ltima carta do comunicador, ofrece un paradigma, presenta un modelo a seguir na utilizaci¨®n da materia prima do pa¨ªs, no desenvolvemento tecnol¨®xico que precisa, na creaci¨®n de marca e no dese?o propio, todo co obxectivo de producir formas galegas. Ese era o debate, oxal¨¢ volvamos a el, os tempos fannos retroceder ao l¨ªmite porque agora o debate ¨¦, sen m¨¢is, se os galegos a¨ªnda podemos producir algo.