Ferr¨ªn post¨²lase para presidir a Academia

Xos¨¦ Lu¨ªs M¨¦ndez Ferr¨ªn conta presentar candidatura ¨¢ presidencia da Real Academia Galega (RAG), segundo comunicou por carta a varios membros da instituci¨®n. Os acad¨¦micos conf¨ªrmano en privado, consonte ao sixilo co que a RAG conduce a sucesi¨®n de Xos¨¦ Ram¨®n Barreiro Fern¨¢ndez.

A posibilidade de unxir como presidente ao mellor escritor galego vivo -leva varias d¨¦cadas escoitando o sonsonete- re¨²ne considerables apoios. Na mesma hip¨®tese, as posibles arestas dun Ferr¨ªn sometido ao trafego institucional na defensa da lingua e da cultura galegas, o lexic¨®grafo Ant¨®n Santamarina tampouco ter¨ªa d¨²bidas: "O respecto de Ferr¨ªn pola instituci¨®n ¨¦ m¨¢ximo. Coma o de Castelao, Otero ou Cabanillas".

"Perfil baixo ¨¦ o que non pode ter a Academia neste momento"

"O respecto de Ferr¨ªn ¨¦ m¨¢ximo. Coma o de Castelao, Otero ou Cabanillas"

Ferr¨ªn non di nada ao respecto. "Haber¨¢ 28 candidatos", zanxa, en referencia ¨¢s cadeiras de membros numerarios con dereito a voto -27 tras a morte de Antonio Gil Merino, a falta de oficializar a entrada de Manuel Rivas e Bernardino Gra?a-. E advirte de posibles "sorpresas" a partir do d¨ªa 18. Nesa data faise efectiva a marcha de Barreiro tras oito anos, e ¨¢brese un prazo de ata tres meses para a presentaci¨®n de candidaturas. Como ¨²nico requisito, o aval m¨ªnimo de tres membros numerarios. Barreiro, de viaxe ata a semana que v¨¦n, manter¨¢se f¨®ra do proceso de elecci¨®n, que non adoita prolongarse m¨¢is dun mes.

"Nunca houbo m¨¢is dunha candidatura, pero ¨¦ que ata hai moi pouco ningu¨¦n se postulaba para presidir a Academia", recorda o arquiveiro da RAG, Xos¨¦ Lu¨ªs Axeitos. "? a partir de Del Riego cando deixa de ser un desdoro". Para o autor d'O exilio galego: un mapa de cicatrices, "sexa quen for o candidato, no esp¨ªrito da Academia est¨¢ continuar o traballo de Del Riego e Barreiro". E nega calquera "clave pol¨ªtica" no manexo da sucesi¨®n. "A hibernaci¨®n durou 19 anos", di, en alusi¨®n ¨¢ presidencia de Domingo Garc¨ªa-Sabell, delegado do Goberno a un tempo, cando os acad¨¦micos pod¨ªan absterse dos plenarios pola v¨ªa de delegar o voto.

A opci¨®n de Ferr¨ªn (Ourense, 1938) ga?a forza tam¨¦n por eliminaci¨®n. Axeitos e Manuel Gonz¨¢lez -o actual secretario da RAG ocupar¨¢ a presidencia ata nova votaci¨®n- entre os cinco membros da actual comisi¨®n executiva, confirmaron a este xornal que non te?en pensado presentar candidatura propia, deixando ¨¢ parte o que poida deparar a "fidelidade institucional". "Barreiro foi un dos piares nos que se baseou Del Riego para gobernar a Academia", resume o dramaturgo Euloxio R. Ruibal, alleo a grupos de presi¨®n. "El si era un sucesor claro, agora non hai ning¨²n tan decidido".

"Hai que pensar nunha candidatura que aglutine a sensibilidade da Academia", volve Gonz¨¢lez. "E a de Ferr¨ªn, se ¨¦ que ao final se presenta, ¨¦ unha delas". As sensibilidades na Academia son dispares, pero os apoios factibles do que poida ser un pi?eirismo conservador non parecen m¨¢is c¨®s que poder¨ªa xuntar o escritor ourens¨¢n. Ferr¨ªn xa contou dez avais en 2000, cando entrou na Academia co discurso A poes¨ªa medieval galega vista desde os relanzos derradeiros do s¨¦culo XX. Para alg¨²ns acad¨¦micos, mesmo "¨¦ posible que agora o avalase m¨¢is da metade do plenario".

"Perfil baixo ¨¦ xusto o que non pode ter a Academia neste momento", di Francisco Fern¨¢ndez Rei, no consello de redacci¨®n d'A trabe de ouro, a revista de pensamento que fundou Ferr¨ªn hai vinte anos. "A Academia que eu quero debe seguir sendo independente do poder e leal ¨¢s instituci¨®ns", di o romanista. "E con pu?adas cando faga falta", engade. Para Fern¨¢ndez Rei, "orgulloso" de ter vivido a renovaci¨®n que empezou Del Riego -"o noso Xo¨¢n XXIII"- e continuou Barreiro durante dous mandatos, a hip¨®tese dun Ferr¨ªn presidente "tam¨¦n ¨¦ fabulosa".

Tam¨¦n hai acad¨¦micos que se acochan ¨¢ espera de avaliar "a oportunidade". Tras o manifesto en defensa do idioma que promovera a Academia antes do D¨ªa das Letras, e a s¨²a visualizaci¨®n en Celanova en setembro, cando Barreiro imputou ao Goberno a crispaci¨®n social a respecto da lingua, din, "a Academia est¨¢ m¨¢is unida ca nunca". "Non hai disonancias", aseguran, no f¨ªo que poder¨ªa unir a Del Riego, Barreiro e Ferr¨ªn na presidencia da Real Academia Galega. Para Dar¨ªo Xoh¨¢n Cabana, m¨¢is pr¨®ximo ao autor de Cr¨®nica de n¨®s, a nova ser¨ªa "excelente" a secas. "Rosal¨ªa ¨¦ a fundadora, pero p¨®dese dicir que Ferr¨ªn ¨¦ o autor m¨¢is grandioso da historia da literatura galega".